معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تبریز

 

دستورالعمل اقدامات بهداشتی در بیمارستان های بستری کننده
بیماران مشکوک به التور
به منظور پیشگیری از انتقال بیماری

مقدمه :

علیرغم پیشرفت های چشمگیری که د رابطه با مسائل بهداشتی در دهه های اخیر در کشورهای در حال توسعه بویژه در کشور ما، متاسفانه هنوز هم مسئله بیماریهای عفونی نظیر بیماریهای روده ای و از جمله التور بطور کامل حل نشده است.

نقش عوامل محیطی نظیر آب و فاضلاب ، مواد زائد جامد ، مواد غذایی ، مسکن و ..... در این مورد انکار ناپذیر می باشد. تامین آب سالم و کافی برای عموم مردم ، وجود شبکه های جمع آوری و تصفیه فاضلاب ، دفع بهداشتی مواد زائد جامد ، رعایت بهداشت مواد غذایی در مراحل مختلف تهیه ، نگهداری ، تولید ، توزیع و مصرف ، رعایت بهداشت محیط و ارتقای آگاهی ، نگرش و عملکرد عموم مردم نسبت به رعایت مسائل بهداشتی از مواردی است که اگر تحقق یابد تا حد زیادی زمینه بروز و شیوع چنین بیماریهایی از بین خواهد رفت . لکن خواه ناخواه امروزه سیستم بهداشت و درمان کشور ما با چنین معضلی روبرو بوده و برای کنترل آن بایستی آمادگی لازم در واحدهای بهداشتی و درمانی ایجاد شود .

از آنجاکه بیمارستانها از واحد های درمانی مورد استفاده جهت درمان بیماران التور می باشند ، رعایت و اجرای اقدامات بهداشتی لازم جهت کنترل شیوع بیماری در محل بستری شدن آنها و نیز در جامعه از اهمیت فراوانی برخوردار است . که عدم اجرای کلیه مفاد آن می تواند سلامتی کلیه کارکنان بیمارستان ، بیماران بستری و مراجعین و در نهایت مردم جامعه را به خطر اندازد .

دستورالعمل ذیل برگرفته از بخشنامه ها و دستورالعمل های مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت و در جهت اطلاع و اجرا در سطح بیمارستان ها در مواقع لازم تهیه شده است . امید است ضمن انتخاب نیروی انسانی لازم و آموزش های مناسب و تهیه امکانات مورد نیاز در صورت ضرورت بتوان بر اساس دستورالعمل اقدامات مقتضی را انجام داد .

دستورالعمل اقدامات بهداشتی در بیمارستانهای بستری کننده بیماران مشکوک به التور

1- البسه بیماران مشکوک به التور :

قرار دادن البسه بیمار در یک کیسه متقالی یا کرباسی و ضد عفونی آنها در یک بشکه دویست لیتری محتوی مقدار کافی محلول 5 در هزار هالامید بمدت یک ساعت

2- گند زدایی مستراحها، مدفوع و استفراغ با شیر آهک 20% و یا محلول کرئولین با غلظت 5% و با استفاده از سمپاش ها و یا آب پاش های معمولی:

برای تهیه 60 لیتر کرئولین 5 درصد بایستی 10 لیتر کرئولین 30% با 50 لیتر آب مخلوط نمائیم. و یا از فرمول K/C× L= P استفاده کنیم که در آن L مقدار محلول 5% برحسب لیتر ، P درصد کرئولین موجود، C غلظت مورد نیاز که در اینجا 5% می باشد و K مقدار کرئولین موجود بر حسب لیتر می باشند.

3- گندزدایی اطاقها و راهروهای بیمارستان بطور مرتب با محلول 5 در هزار هالامید

4- ایجاد حوضچه ضدعفونی کفش در محل ورود به بخش و پرکردن آن با محلول غلیظ پرکلرین و یا قراردادن گونی چتایی آغشته به پرکلرین غلیظ به تعداد مناسب بطوریکه افراد وارد شده بناچار چند قدم روی آنها حرکت نمایند.

5- اقدامات مربوط به آشپزخانه:

الف – شستشو و ضد عفونی جداگانه ظروف بیماران در محلولppm 100-50 پرکلرین

ب – سوزاندن پس مانده غذای بیماران در زباله سوز و یا گند زدایی آنها با کرئولین 5% و یا شیر آهک 20% و دفن آنها.

ج- عدم استفاده از مصرف میوه و سبزیجات خام در حد امکان و یا سالمسازی کامل آنها قبل از استفاده.

د – رعایت موازین بهداشتی در تهیه ، انبار و پخت و پز مواد غذایی.

هـ- نصب توری سیمی بر روی کلیه درب ها و پنجره های باز شونده و جلو گیری از ریخت و پاش مواد غذایی در داخل آشپزخانه بمنظور جلوگیری از رشد و تکثیر حشرات و جوندگان و طعمه گذاری و سمپاشی در صورت نیاز.

و – عدم نگهداری غذای روزانه برای استفاده در روز بعد

ز - جلوگیری از ورود بیماران به محوطه آشپزخانه .

ح – جلوگیری از ورود گربه به آشپزخانه .

ط – وجود کارت معاینه پزشکی برای کلیه کادر آشپزخانه و مسئولین سرو غذا .

6- دفع زباله در محوطه بیمارستان :

زباله های عفونی و غیر عفونی را بر اساس دستورالعمل های موجود تفکیک نموده ، زباله های عفونی را در صورت وجود و فعال بودن زباله سوز بیمارستان سوزانده و در غیر اینصورت بطور جداگانه به ماشینهای ویژه ای که صرفا به این منظور اختصاص یافته اند ، تحویل گردد.

7- آب آشامیدنی بیمارستان :

درصورت تامین آب اشامیدنی بیمارستان از شبکه شهری و وجود کلر باقیمانده در حد استاندارد ( 8/0-2/0 پی پی ام ) نیازی به گندزدایی آب آشامیدنی نیست و در غیر اینصورت بایستی آب آشامیدنی گندزدایی شده و کلر باقیمانده در حد مطلوب وجود داشته باشد.

8- ضد عفونی اتومبیلها و آمبولانس ها:

ضد عفونی اتومبیلهائیکه برای حمل بیماران مشکوک و یا انتقال زباله بکار میروند با استفاده از محلول 5 در هزار هالامید بطوریکه تما م قسمتهای داخلی ، درب و دستگیره اتومبیل با محلول آغشتگی پیدا کند.

9- تدفین اجساد :

الف – مسدود نمودن کلیه منافذ جسد با پنبه.

ب – قرار دادن جسد به مدت 10 دقیقه در محلول غلیظ پرکلرین ( 100 گرم پرکلرین 60% در یک متر مکعب آب)

ج – غسل دادن با آب کلر دار

د- پیچید ن جسد در کفن آغشته به محلول پرکلرین یا محلول 2% فنل یا کروزول

هـ – حمل جسد به آمبولانس مخصوص

توجه :

از تحویل جنازه بیمار فوت شده قبل از ضد عفونی ، غسل و کفن طبق دستورالعمل فوق به اطرافیان متوفی، جدا خودداری گردد.

غسال باید بمنظور جلوگیری از آلودگی خود و محیط کلیه نکات بهداشتی زیر را رعایت نماید :

* داشتن لباس کار نایلونی مخصوص ، دستکش پلاستیکی و چکمه لاستیکی و ماسک

* ضد عفونی لباس های کار با محلول پرکلرین غلیظ ( 100 گرم پرکلرین 60% در یک متر مکعب آب ) یا هالامید 10 در هزار ، پس از اتمام کار

* حمام کردن پس از اتمام غسل با استفاده از آب گرم و صابون

* تعویض کلیه لباسهای کار قبل از خروج از غسالخانه و خودداری از بردن لباس های کار به منزل

* مراجعه فوری به پزشک در صورت احساس هرگونه ناراحتی

* باید توجه داشت ساختمان غسالخانه طوری باشد که از ورود مگس به داخل ساختمان جلوگیری بعمل آمده و کف و دیوارهای آن هر روز با هالامید 5 درهزار گندزدایی شود.

* فاضلاب غسالخانه پس از ضد عفونی دفع گردد.