معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تبریز

بیماری

جذام یک بیماری مزمن است که توسط باسیل اسید افست و میله ای شکل به نام مایکوباکتریوم لپرا ایجاد می شود که در سال 1873 توسط هانس کشف گردیده است و این بیماری بیشتر پوست ، اعصاب محیطی ، مخاط دستگاه تنفسی فوقانی و نیز چشمها را گرفتار می کند ، ولی اعضای دیگر نیز گرفتار می شوند .

این بیماری هر دو جنس را در تمام سنین مبتلا می سازد و دوره نهفتگی آن طولانی و حدود 3-5 سال است . راه انتقال آن به طور مستقیم از انسان به انسان دیگر است ولی برای سرایت باید دوره تماس طولانی باشد .

در سال 1940 با کشف داپسون یک موفقیت در کنترل بیماری بدست آمد که در آن بیماران به طور سرپایی تحت درمان قرار گرفتند و آسایشگاهها جمع شدند ولی به تدریج در مقابل ایجاد شد و کنترل بیماری کند شد و دوره درمان طولانی شد و از سال 1981  با پیدایش رژیم های چند دارویی کنترل جذام که تا آن زمان غیر ممکن می نمود به واقعیت پیوست و این درمان در بین بیماران قابل تحمل و بسیار موثر بود .  ادامه مطلب

مطالب بیشتر در زمینه بیماری جذام

موقعیت کلی بیماری جذام در سال 2004 :

مقدمه:

از طرف سازمان بهداشت جهانی برنامه ای برای حذف جذام تا پایان سال 2005 میلادی برای جوامعی که این بیماری را به صورت آندمیک در طیفی  از مناطق خود دارند پیشنهاد شده است و آن نیازمند تلاشهایی است که قدرت رسیدن به هدف حذف جذام تا پایان سال 2005 را می بخشد .

در مجموع این برنامه شامل :

مهیا نمودن داروهای ترکیبی است که حمایتهای لازم را در بحرانها اعمال نماید و همچنین ارائه راهکارها و راهنمائیهای لازمه برای کشورهایی است که می خواهند به هدف حذف در سطح ملی برسند .

با نگاهی به آمار می بینیم که بعد از گذشت دو دهه راهکارها موثر بوده و تقریبا انتشار کلی به میزان90% کاهش یافته ، بیش از 14 میلیون بیمار معالجه شده و در مجموع شناسایی موارد جدید تا سال 2001 به 35% کاهش یافته است .

از بین 122 کشوری که در سال 1985 جذام در آنها یک مشکل سلامتی به حساب می آمد تا پایان سال 2003 حدود 113 کشور توانسته بودند با اعمال برنامه های پیشنهادی به مرحله حذف جذام برسند و اکنون در 9 کشور جهان (مناطقی از آفریقا ، آسیا و آمریکای لاتین) این مشکل هنوز به طور کامل حل نشده است .

ادامه کار سازمان بهداشت جهانی به کشورهایی که هنوز رسیدن به حذف برای آنها هدف است . محدود می شود و برنامه ها کاری و تکنیکهای حمایتی تخصصی را به این کشورها القاء می کند ، دسترسی به تشخیص و تامین داروهای ترکیبی زیر بنای اصلی دستیابی به هدف حذف جذام می باشد .

چالش بزرگ برای طرحهای ملی مهم ارایه خدمات اولیه مداوم برای جذام در مناطق با شیوع پایین خواهد بود و برای اطمینان حاصل نمودن از فعالیتهای اساسی کنترل جذام برای سالیان متمادی ملزومات برنامه باید فراهم گردد.

سازمان بهداشت جهانی برای نیل به حذف بقایای جذام  در کوتاه مدت و میان مدت بر بالا بردن ظرفیت ملی کشورهای با شیوع بالا متمرکز شده است و دورنمای پیشگیری از عود بیماری بوسیله مهیا نمودن، آگاهی دادن و عملی نمودن تکنیکهای تهیه داروهای ترکیبی آزاد و دفاع همه جانبه ترسیم می‌‌شود.

وضعیت کلی موجود جذام :

طرح استراتژیک سازمان بهداشت جهانی در بین سالهای 2000-2005 برای حذف جذام در کشورهای با شیوع آندمیک امیدوار کننده و نتیجه بخش بوده است و تعهد عمده این راهکارها در جهت اتخاذ تدابیری است که کشورها را قادر سازد تا تمام روشهای کنترل را قابل دسترس سازند و در مجموع نزدیکترین مراکز ارائه خدمات سلامتی بتوانند تاثیر‌گذار باشند و افزایش دامنه ارائه خدمات و شناسائی موارد ناشناخته نیز مد نظر قرار گرفته است.

با این وجود در بیشتر کشورهایی که این بیماری در آنها آندمیک است روند کار خیلی کند پیش می‌رود، در مجموع برای ادامه برنامه، اختصاص دادن کادر تخصصی و بوجود آوردن اعتماد عمومی با ایجاد ظرفیت زیربنایی و شایستگی در کادر سلامت به کنترل جذام در این مناطق می‌رسیم.

بعد از  گذشت دو دهه موارد جذام در حدود 90% کاهش یافته است ، در شروع سال 2004 میلادی حدود 460 هزار بیمار برای درمان ثبت شده بود و موارد جدید شناسایی شده در طی سال 2003 میلادی حدود نیم میلیون گزارش شده است . در سال 1998 پیک موارد گزارش شده 804000 بوده و در سال 2001 سطح موارد 621000 و در سال 2003 به 515000 کاهش یافته است ، در 9 کشور باقیمانده از 122 کشور در اول سال 2004 میلادی هنوز شیوع بیماری از 1/10000 جمعیت بالا بوده است .