کلمات کلیدی
بخشهای درمان وبا- تدارکات- تربیت پرسنل
ارزیابی طغیان
1- میزان کشندگی بیماری (CFR) چگونه محاسبه شده است؟ آیا خطر انحراف محاسبه وجود دارد ( نکات مهم 1/6 را ملاحظه کنید)؟
2- آیا CFR بیش از 1% است؟ آیا دلیل واضح برای آن وجود دارد؟
- آیا دسترسی محدود به تسهیلات مراقبت بهداشتی یا پایگاه های کنترل وبا وجود دارد؟
- آیا درمان موارد بیماری نامناسب است؟
- آیا عوامل زمینه ای نظیر سوءتغذیه وجود دارد؟
- آیا آلودگی مهم منابع وجود دارد؟
3- آیا پرسنل، نحوه درمان بیماران وبائی را آموزش دیده اند؟ ( نکات مهم 2/6 را ملاحظه کنید)
4- آیا محلول های تزریق وریدی مناسب، محلول خوراکی (ORS) و آنتی بیوتیکها تامین شده اند؟
5- آیا واحدهای اختصاصی درمان بمنظور تامین درمان سریع بیماران وبائی و همچنین برای جلوگیری از ازدحام بیش از حد سایر بخشهای بیمارستانی، ایجاد شده اند؟ ( نکات مهم3/6 ملاحظه کنید)
6- آیا مراقبت کافی برای بیماران با وبای شدید انجام می گیرد (نبض، علائم دهیدراتاسیون، تنفس، تب، ادرار) (قسمت نکات مهم4/6 را ملاحظه کنید)؟
7- آیا واحدهای درمان وبا و مایع درمانی خوراکی در دسترس می باشند؟ آیا محدودیت جغرافیایی یا موانع فر هنگی، قانونی، یا اقتصادی برای دسترسی وجود دارد؟
توصیه های مفید برای افزایش آمادگی
در هر تسهیلات مراقبت بهداشتی که موارد وبا را مراقبت می نماید، بایستی بمنظور رفع نیازهای چند روز اول، ملزومات کافی در محل وجود داشته باشد. وجود تدارکات "در محل" بایستی شامل هم مایعات تزریق وریدی و هم ORS باشد، بیشتر بیماران را تنها می توان با ORS درمان نمود. ارزیابی نیازها، از جمله لیست ملزومات موجود و مورد نیاز، باید قبل از فصل شیوع وبا تکمیل گردد. کارکنان بهداشتی برای درمان موفقیت آمیز وبا نیازمند طی دوره های آموزشی و بازآموزی منظم هستند. یک برنامه آموزشی با هدف آموزش 90% کارکنان مراقبت بایستی تدوین گردد.
نکات مهم
1-6- میزان کشندگی بیماری (CFR)
میزان کشندگی بیشتر از 1% معمولاً بالاتر از حد معمول در نظر گرفته می شود، ولی در مناطق روستایی با دسترسی کمتر به خدمات مراقبت های بهداشتی، این میزان می تواند خیلی بیشتر از آن هم باشد. (بعضی وقتها بیش از 20%) اگر CFR به بیشتر از 5% برسد باید علت آن مورد بررسی قرار گیرد و اقدامات لازم اجرایی اعمال گردد. CFR بیشتر می تواند نتیجه تورش یا خطا (برای نمونه، کم شماری تعداد موارد، از جمله مرگ بعلت دیگر) یا درمان ناکافی موارد باشد.
2-6- کارکنان بخشهای درمان وبا
واحدهای درمان وبا را می توان در بخشهای ویژه بیمارستان مستقر کرد یا واحدهای اختصاصی را در یک وضعیت اضطراری برای درمان وبا ایجاد نمود. در جریان طغیان، واحدهای درمانی وبا باید شبانه روز دایر باشند و بنابراین لازم است یک برنامه گردش کاربری کارکنان تنظیم نمود. اگر کمبود پرسنل آموزش دیده وجود داشته باشد، کارکنان مراقبت بهداشتی که تجربه طغیان های وبا را دارند یا آنهایی که آموزش کافی دارند بایستی در آموزش کارکنان دیگر و نظارت بر کارکنان کم تجربه بکار گرفته شوند.
3- 6- جایگاه مایع درمانی
افراد جامعه بایستی در مورد اهمیت مصرف به موقع ORS و مراجعه هر چه سریعتر به مراکز بهداشتی، آموزش داده شوند. در مناطقی که تسهیلات مراقبت بهداشتی کمتر در دسترس می باشد، واحدهای مایع درمانی خوراکی (ORT Corner) بایستی در سرتاسر منطقه برای درمان موارد با دزهیدراتاسیون کم و متوسط تاسیس گردد. به مردم باید در مورد محل استقرار CTU(Cholera Treatment Unit)، جائیکه موارد شدید وبا ارجاع داده می شود، آگاهی داده شود.
جایگاه مایع درمانی در مراکز شهری
محل واحدهای درمان وبا (CTus) باید به روشنی تعیین گردد. واحدهای مایع درمانی برای درمان موارد متوسط باید موجود و در دسترس مردم باشد. ثبت موارد در هر دو محل بمنظور محاسبه میزان حمله و تامین ملزومات موردنیاز بسیار مهم می باشد.
جایگاه مایع درمانی در مراکز شهری روستائی یا روستائی
دسترسی به تسهیلات مراقبت بهداشتی یکی از مشکلات می باشد و بهتر است CTu غیرمتمرکز باشد. بیماریابی فعال را باید تشویق نمود تا محل وقوع طغیان جدید به سرعت مشخص شود. جمعیت اغلب متحرک بوده و کنترل بیماری به سختی انجام می گیرد. محل واحدهای درمانی وبا (CTus و ORT Corners) با توجه به میزان حمله انتخاب می شوند. در هر یک از تسهیلات مراقبت بهداشتی، تدارک ملزومات و داروها برای درمان 20 تا 30 بیمار بعنوان بخشی از اقدامات آمادگی برای مقابله با طغیان بیماری می باشد.
4-6- مراقبت بیماران مبتلا به وبای شدید
مراقبت و ارزیابی مجدد و منظم بیماران در موارد زیر ضروری است :
- نبض
- نشانه های دزهیدراتاسیون
- دفعات و ظاهر مدفوع
- تعداد تنفس
- درجه حرارت (معمولاً وبا موجب هیپوترمی می شود، اگر درجه حرارت بدن بالا باشد ممکن است عوامل پاتوژن دیگری، نظیر مالاریا دخالت داشته باشد)
- ادرار (وجود دارد یا نه)
- وضعیت هوشیاری
عوارض: ادم ریوی در صورت تجویز مایعات وریدی بیشتر و نارسائی کلیه در حالت تجویز مایعات وریدی کمتر مشاهده می شود. در صورت وجود هیپوگلیسمی (پائین آمدن قند خون) و هیپوکالمی (پائین آمدن پتاسیم خون) در کودکان مبتلا به سوءتغذیه، مایعات از دست رفته را تنها باید با تجویز رینگرلاکتات تامین نمود.