معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تبریز

درمان افسردگی

دکتر سارا فرهنگ – روانپزشک

درمان افسردگی و انواع آن

افسردگی ، بیماری پر درد ولی قابل درمانی است و هیچ کس نباید از درمان محروم شود. بسیاری از بیماران گمان می کنند دچار ضعف شده اند و به پزشک مراجعه نمی کنند. در حالات شدید فاقد انرژی و امید به آینده اند و همین مانع مراجعه آنها میشود. با اینحال اغلب مبتلایان به افسردگی با درمانهای ساده تا حد زیادی درمان می شوند. از این گذشته تشخیص به موقع بیماری سبب کاهش مدت و شدت بیماری می شود و با درمان مناسب می توان از بازگشت بیماری پیشگیری کرد یا از شدت آن کاست.

دو نوع درمان متداول برای افسردگی وجود دارد: روان درمانی و دارو درمانی، یعنی استفاده از داروهای ضد افسردگی.  روانپزشک بر اساس نوع افسردگی، شدت آن و خصوصیات هر فرد نوع درمان لازم را تعیین می کند.

درمان های داروئی افسردگی:

مهم ترین مساله دردرمان افسردگی این است که بیماری درست تشخیص داده شود، دارو به درستی انتخاب شود و به مقدار کافی و مدت زمان کافی مصرف شود. وقتی فردی به اغسردگی مبتلا می شود، تعادل برخی " مواد شیمیایی عصبی" در مغز او به هم می خورد، یعنی برخی مواد کمتر و برخی بیشتر از حالت معمول تولید می شوند. داروهای ضد افسردگی موادی هستند  که اگر به درستی استفاده شوند کم کم این تعادل را دوباره برقرار می کنند. 

طول درمان به نوع آن و شدت افسردگی وابسته است. بسیاری از بیماران ظرف چهار تا شش هفته و گاهی دو تا چهار هفته به درمان پاسخ می دهند، درمان کامل بین چهار تا نه ماه انجام می گیرد ولی بهترین زمان کاهش وقطع دارو را فقط پزشک معالج می تواند تعیین کند. وقتی کسی احساس می کند که افسردگی پایان پذیرفته، نباید مصرف دارو را خودش یکباره قطع کند ، بلکه باید با نظارت پزشک تدریجاً به این کار اقدام نماید تا بهترین نتیجه را از درمان بگیرد. هیچ کدام از داروهای ضد افسردگی اعتیاد آور نیستند و بدن را به خود وابسته نمی کنند. هر داروئی ممکن است عوارض ناخواسته ای داشته باشد که پزشک معالج در مورد راه مقابله با آنها بیمار را راهنمائی می کند. ممکن است کسی  همزمان داروهای بیماری های دیگر را نیز مصرف می کند ( بخصوص در مورد سالخوردگان ) که در این موارد  پزشک و بیمار باید در مورد ناسازگاری داروها با هم دقت کنند.

درمانهای غیر داروئی افسردگی:

روان درمانی افسردگی انواع گوناگون دارد که اساس همه آنها " گفت و گو با بیمار" است.

روش های رایج روان درمانی افسردگی در دو گروه جای می گیرند:

o        جهت دهنده به بینش بیمار و  افزایش آگاهی او از علت ناخودآگاه بیماری؛

o        ترکیبی از درمان شناختی که عمدتاً بر شناسائی و تغییر فرآیندهای فکر فرد متمرکز است؛ و رفتار درمانی که تلاش می کند راه های تغییر رفتار را به بیمار بیاموزد تا بر افسردگی غلبه کند.

هدف روان درمانی، رفع تعارض های روانی بیماران و اصلاح رفتارهای نادرست و شیوه های تفکری غیر مفیدی است که به افسردگی انجامیده است یا آن را تدوام می دهد. این روش مستقیما به همکاری فرد مبتلا به افسردگی نیاز دارد و نتیجه بهتر، با انجام تمرین ها و مهارت ها به دست می آید.

شروع اثر روان درمانی بیشتر از دارو درمانی طول می کشد. معمولا برای بهبود کامل ده تا دوازده هفته وقت لازم است. فرد در طی رواندرمانی مهارت هائی را می آموزد که در تمام زندگی برایش مفید خواهند بود.

دیگر انواع درمان افسردگی:

چند نوع درمان دیگر نیز غیر از دارو درمانی و روان درمانی افسردگی وجود دارند که روانپزشک ممکن است بر اساس نوع افسردگی و شدت افسردگی آنها را تجویز کند.

·         الکتروشوک: درمان با ایجاد یک تشنج کنترل شده، توسط مقدار بسیار کمی جریان الکتریسیته که بیشتر برای انواع شدید افسردگی استفاده می شود و همینطور برای کسانی که منع مصرف دارو دارند یا دارو را تحمل نمی کنند.

·         نور درمانی: به وسیله نور فلوئورسان با لامپ های مخصوص انجام می گردد.

 

منابع و رفزنس:

Katon W, et al. Initial treatment of depression in adults.

http://www.uptodate.com/home/index.html. Accessed Nov. 28, 2011.

Practice guideline for the treatment of patients with major depressive disorder. Arlington, Va.: American Psychiatric Association. http://www.psychiatryonline.org. Accessed Nov. 28, 2011.