مواد آلوده کننده هوا شامل مونوکسید کربن ، دی اکسید گوگرد ، اکسیدهای نیتروژن دار ،هیدروکربن‌های سوخته نشده ،ذرات ریز معلق ،برمید سرب ،سایر ترکیبات سربی و... می باشد.
ازجمله گروههای در معرض خطر در آلودگی هوا:کودکان ، سالمندان ، مادران باردار و مبتلایان به بیماری های قلبی ، ریوی است که بیشتر از افراد دیگر آسیب می‌بینند و باید امکانات لازم برای حفظ سلامت آنها مهیا گردد. بنابراین لازم است برای مقابله با آلودگی ها و حفظ سلامت اعضای خانواده با برخی از موارد تغذیه ای آشنا شویم.
آلاینده های موجود در هوا با حمله به سلولهای بدن عوارض نامطلوبی را به جا می گذارند.در حالت عادی ، سیستم دفاعی بدن ، سلولها را از کلیه آسیب های بیرونی محافظت می کند. اما عوامل مخرب محیطی مثل اشعه ماوراء بنفش، الکل و آلودگی های محیط باعث می شوند بدن نتواند مبارزه کند در نتیجه ساختمان و عمل سلول های بدن توسط مخربها یی نظیر رادیکال های آزاد تخریب می شود .در مقابل آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که جلوی عمل رادیکال های آزاد را گرفته و مانع از تخریب سلول های حیاتی بدن می شوند. مصرف بیشتر آنتی اکسیدان ها زمینه ای را فراهم می کنند که بدن به راحتی رادیکال های آزاد مضر را از بین ببرد . منابع غذایی آنتی اکسیدانی عبارتند از: ویتامین های C , E ،کاروتنوئیدها، ، سلنیوم و پلی فنول ها .
ویتامین:E
عملکرد عمده ویتامین E نقش آنتی اکسیدانی آن است.این ویتامین نسبت به شرایط طبخ مقاومت بیشتری دارند روغن ها (غنی ترین) منبع این ویتامین اند که با پختن از بین نمی روند ولی با سرخ کردن تخریب می شوند.
منابع آن روغن سویا ، روغن آفتابگردان ، جوانه گندم و سایر روغن های گیاهی است بنابراین سعی شود در طبخ و فرآوری غذاها حتما" از انواع روغنهای خوراکی گیاهی استفاده شود ضمن معرفی روغن ماهی، روغن زیتون و انواع مغزها به عنوان منابع خوب این ویتامین ولی نباید بیش از نیاز مصرف شوند زیرا در صورت مصرف بیش از حد نیاز با تولید انرژی می توانند منجر به اضافه وزن یا چاقی می شوند.
ویتامین C :
عملکرد آن به دلیل وجود آنتی اکسیدان، افزایش مقاومت به عفونت ها وافزایش جذب آهن است.این ویتامین در سبزی ها و میوهای تازه موجود است . نسبت به حرارت ، نور ومحیط قلیایی بسیار حساس است ؛ مثلاً با افزودن جوش شیرین به غذا، ویتامین موجود در غذا غیر فعال می شود
مهم ترین منابع ویتامین Cعبارتتد از : مرکبات، فلفل سبز،کلم بروکلی , گل کلم ، کلم برگ ،گوجه فرنگی ، سبزیجات برگی شکل سبز ( سبزی خوردن) ، اسفناج ، کیوی ، طالبی ، توت فرنگی و سیب زمینی و از این رو بهتر است میوه ها و سبزی ها برای حفظ ویتامینهای موجود در آنها تا حد امکان به صورت خام و تازه مصرف شوند.
بنابراین باید در برنامه روزانه حتما" از تمامی سبزی ها و میوه های فصل مصرف شودو برای کلیه افراد خانواده تاکید بر مصرف سبزی و میوه به شکل تازه درشرایط آلودگی می باشد.
توصیه می شود روزانه از گروه سبزی ها 3 تا 5 واحدو گروه میوه ها روزانه 2تا 4 واحد استفاده شود.
هر واحد میوه برابر است با: یک عدد میوه متوسط یا نصف لیوان آب میوه تازه یا یک چهارم میوه خشک .
هرواحد سبزی برابر است با: یک لیوان سبزی برگی (سبزی خوردن یا کاهو) یا نصف لیوان سبزی پخته یا خردشده ، یایک عدد گوجه فرنگی یا پیاز متوسط . برای ادامه لینک زیرا دانلود کنید.
فرزانه صادقی قطب آبادی
کارشناس تغذیه دفتر بهبود تغذیه جامعه
معاونت بهداشت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی