معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تبریز

پیشگیری و کنترل اضافه وزن و چاقی کودکان                 

امروزه اضافه وزن و چاقی در کودکان به عنوان یک از مشکل تغذیه ای مطرح است. زیرا کم تحرکی و دریافت مواد غذایی کم ارزش و پر انرژی (قند، چربی، شکر) و عادات نامناسب غذایی در زندگی کودکان و نوجوانان آنها را به سمت اضافه وزن و چاقی سوق می دهد. اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان زمینه ساز ابتلا به بیماری های متعدد از جمله قلب و عروق ، دیابت، پرفشاری خون، افزایش چربیهای خون، بیماریهای کبدی و بیماریهای تنفسی می باشد. اوایل دوران کودکی سرعت رشد سریع است.  لذا بهتر است پیشگیری از چاقی از دوران کودکی آغاز شو تا بتوان  تغییرات دوره ای رشد و سوخت و ساز را مناسب با نیاز بدن تنظیم و از چاقی جلوگیری کرد.

 عارضه مهم دیگری که چاقی کودکی در بردارد ارتباط آن با چاقی بزرگسالی است. اغلب کودکان چاق امروز بزرگسالان چاق آینده خواهند بود. عوامل ارثی ، عادات مربوط به شیوه زندگی، مصرف غذاهای آماده و تنقلات کم ارزش ، کاهش فعالیت بدنی ( استفاده بیش از حد از کامپیوتر، تماشای تلویزیون به مدت طولانی و...)، کاهش فرصتهای بازی در خارج از منزل ، رفتن بیش از حد به رستوران ، خوردن غذاهای پرچرب از جمله علت های اساسی چاقی در این دوران است. نتایج برخی مطالعات نشان داده است که خطر چاقی در کودکان و نوجوانانی که 5 ساعت در روز تلویزیون تماشا می کنند ، بیش از 5 برابر کودکانی و نوجوانانی است که تلویزیون نمی بینند یا حداکثر 2 ساعت تماشا می کنند. 

درمان اضافه وزن در واقع باید قبل از 2 سالگی شروع شود اما به علت رشد و تکامل سریع که در این سال ها رخ می دهد نمی توان بر کاهش وزن تاکید کرد. درمان در بزرگسالان شامل رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی است اما در کودکان باید سن ،شدت چاقی و وجود سایر عوامل خطرآفرین در کودک را نیز مد نظر قرار داد .نقش وا لدین و مربیان کودکان در حمایت از برنامه های کاهش وزن و یا جلوگیری از افزایش وزن بسیار مهم است.

  با توجه به عوارض نامطلوب ناشی از اضافه وزن و چاقی به چند روش اساسی برای کنترل و پیشگیری از اضافه وزن و چاقی در زیر اشاره می کنیم.

توصیه هایی برای اصلاح عادات و رفتارهای غذایی

1-    مصرف روزانه صبحانه به عنوان یکی از سه وعده اصلی غذایی.

2-    مصرف روزانه حداقل دو میان وعده غذایی مناسب مانند: میوه ، نان و پنیر، ......

3-     صرف غذا به همراه خانواده.

4-    خودداری از مجبور کردن کودک به خوردن و آشامیدن.

5-    خودداری از دادن غذا یا تنقلات هنگام تماشای تلویزیون.

برای ادامه مطلب لینک زیرا دانلود کنید.

مریم زارعی - کارشناس ارشد دفتر بهبود تغذیه جامعه 

معاونت بهداشت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی