معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تبریز

گرچه دوران سالمندی به 60 سال و بالاتر اطلاق می گردد ولی تغییرات سالمندی از  سالها قبل آغاز می شود.توجه به تغذیه در این دوران به دلیل تغییر نیازهای تغذیه ای بدن از اهمیــت به سزایی برخوردار است. نیاز سالمندان به مواد مغذی متاثر از داروها، بیماریها و پدیده های بیولوژیکی دوران میانسالی و سالمندی بوده و در افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است.

مهمترین توصیه تغذیه ای برای این سنین ، تهیه غذاهای ساده و کم حجم است به شکلی که تمامی نیازهای فرد به مواد مغذی تامین گردد و در عین حال متناسب با فرهنگ مصرف او باشد.انتخاب نوع غذا در برنامه غذایی روزانه از اهمیت خاصی برخوردار است. نکته اساسی در برنامه غذایی سالمندان، مصرف مواد غذایی کم چربی و کم کلسترول (مانند شیر ولبنیات کم چرب، کاهش مصرف روغن، کره، خامه و ....)، کم نمک و پر فیبر است.

نیازهای تغذیه ای خاص سالمندان

-درافراد مسن مصرف روزانه 8-6 لیوان مایعات ترجیحا“ آب برای پیشگیری از یبوست وکم آبی بـــدن توصیــه کنید، زیـــرا افراد مسن علیرغم  نیاز واقعی به مایعات کمتر احساس تشنگی می کنند و به همین دلیل بیشتر مستعد کم آبی بدن و یبوست هستند.

- با افزایش سن نیاز به انرژی کاهش می یابد به همین علت نیاز متابولیسمی بدن به انرژی کمتر از سایرگروههای سنی است. افراد مسن فعالیت بدنی کمتری دارند و در نتیجه نیازمند غذای کمتری برای ثابت نگهداشتن وزنشان هستند.برای محدود کردن دریافت انرژی، توصیه کنید غذاهای کم حجم و غنی از مواد مغذی را بیشتر مصرف کنند و مصرف مواد شیرین و چربیها  را نیز کاهش دهند .

- از آنجاکه در سالمندان نیاز به انرژی کاهش می یابد، پروتئین مورد نیاز بدن باید از منابع با کیفیت بالا (از لحاظ پروتئین) مانند گوشتهای کم چربی، مرغ، ماهی، سفیده تخم مرغ، فرآورده های لبنی بدون چربی یا کم چربی تامین شود. غلات و حبوبات نیز از منابع گیاهی پروتئین هستند که اگر با هم مصرف شوند تمامی اسیدهای امینه ضروری مورد نیاز بدن را تامین می کنند.  پروتئین حدود 15% کل انرژی روزانه را تشکیل می دهد. توصیه کنید حدود نصف پروتئین مصرفی روزانه از نوع حیوانی باشد (مانند انواع گوشت).

مصرف چربیها باید در رژیم غذایی سالمندان محدود شود. دریافت چربی نباید بیش از 30% کل انــرژی دریافتی در روز باشد، خصوصا" سهم چربی اشباع (شامل چربی پنهان در گوشت ، انواع روغن جامد و کره)که باید تا حداکثر 10% انرژی دریافتی روزانه کنترل شود. با افزایش سن مقدار توده چربی بدن سالمندان افزایش می یابد و در نتیجه احتمال چاقی و خطر ابتلا به بیماریهایی نظیر افزایش فشارخون ، دیابت و بیماریهای قلبی و عروقی افزایش می یابد.کنترل شدید چربی خون برای سنین 50 تا 70 سال مفید است. بطور کلی باید میزان کلسترول مصرفی کمتر از 300 میلی گرم در روز باشد. برای ادامه مطلب لینک زیرا دانلود کنید.

دکتر پریسا ترابی، دفتر بهبود تغذیه جامعه

معاونت بهداشت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی