كودكي مهمترين و حساس‌ترين مرحله رشد و شكل‌گيري شخصيت و هويت اوست. سلامت جسمي، رواني و عقلي انسان و در بعد وسيع‌تر جامعه، وابستگي عميق و غير قابل انكاري به چگونگي و كيفيت اين دوره از زندگي دارد. محدوديت‌هاي جسمي و روند رو به رشد عقلي كودكان ايجاب مي‌كند كه حمايت‌هاي خاص و مراقبت‌هاي ويژه‌اي براي اين گروه سني مد نظر قرار گيرد. اين اقدامات بايد مفهوم و قالب مناسبي يافته و با توجه به روحیه کنجکاوی و جستجوگری کودکان، ناتواني كودكان براي استيفاي مستقيم حقوق خويش و نهایتا الگو پذیری ایشان، همكاري بخش‌هاي مختلف در حوزه‌هاي حمايتي وسيع و چند جانبه لازم است تا سياستگذاران، آحاد جامعه و والدين التزام به حقوق كودكان را كاملا احساس نموده و در جهت تحقق آن كوشا باشند.

تکامل کودک از دوران جنینی آغاز می شود وبا مراقبت وتغذیه در دوران بارداری ،فرصت رشد وتکامل مطلوب کودک که حق طبیعی اوست  فراهم می شود.  مهمترین دوران تکامل مغزی کودک در دو سال اول زندگی است که نقش قابل ملاحظه ای بر عملکرد ذهنی ،جسمی ،روانی واجتماعی وایمنی کودک دارد.

تجربیاتی که کودک در سالهای سوم تا پنجم زندگی کسب می کند او را برای کسب مهارتهای اجتماعی ویادگیری در دوران مدرسه آماده می سازد .

تجربیات ومهارتهای کودک در دوران 6 تا 8 سالگی که بدو ورود به مدرسه است در قدرت یادگیری او در دوران تحصیل حیاتی است . بنابر این مراقبت از کودک ،حمایت ،آموزش ورشد وتکامل مطلوب ،از دوره لقاح آغاز می شود ونه تنها مراقبت کودک بلکه مراقبت از مادر نیز برای بقا ء رشد وتکامل کودک حائز اهمیت است .

کودکانی که از مراقبت مطلوب برخوردارند در آموزش وسایر خدمات اجتماعی از بقیه جلوتر هستند، توان تولید بیشتری دارند وبه قانون بیشتر احترام می گذارند .لذا هزینه های آموزش ،بهداشت وهزینه های اجتماعی کاهش خواهد یافت وسرمایه های اجتماعی فزونی می یابد .توجه خاص به تکامل آنها در سنین زیر 8 سال وبه ویژه زیر 5 سال ، از اهمیت ویژ ه ای برخوردار است .

باعنایت به اهمیت موضوع ،معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تبریز با همکاری اعضای هیئت علمی کودکان  ومرکز بهداشت شهرستان تبریز اهتمام به ایجاد مرکز جامع تکامل نموده است این مرکز درمحل مرکز بهداشتی درمانی شهید خانلی تبریز(چایکنار –بعد از پل منصور –کوچه میرزا رضا دالانی شماره تلفن( 3377430-0411 ) مستقر بوده وبه تمام کودکانی که بر اساس غربالگری تستASQدارای  مشکل تکاملی بوده واز مراکز بهداشتی درمانی  شهرستانهای تابعه ویا مطب های خصوصی به این مرکز ارجاع داده می شوند خدمات مداخله ای از جمله کاردرمانی ارائه می نماید .

یکی دیگر از فعالیتهای مهم  این مرکز توانمند سازی والدین، به وسیله  آموزش نحوه برخورد با کودکان دارای مشکل تکاملی وانجام فعالیتهای اصلاحی در زندگی روز مره کودکان می باشد .

                                                                                    معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تبریز

                                                                                     گروه کارشناسان سلامت جمعیت وخانواده