كلمات كليدي
تعريف مورد، تائيد آزمايشگاهي
ارزيابي طغيان
1- چگونگي تائيد تشخيص :
- تعريف باليني مورد؟
- تائيد آزمايشگاهي؟
- شك اپيدميولوژيك همراه باتعريف باليني مورد؟
2- براي جمع آوري اطلاعات بيشتر درباره موارد و مرگ (رجوع كنيد به نكات مهم در 1- 2) از كدام تعريف بيماري استفاده شده است؟
3- براي تائيد آزمايشگاهي، نمونه هاي كافي جمع آوري و ارسال شده است؟ (رجوع كنيد به نكات مهم 2-2 و 4-2) آيا براي كشت ويبريوكلرا از تكنيك هاي غني سازي استفاده شده است؟
4- آزمايشگاه در چه مدتي تشخيص را تائيد مي كند؟
5- چه تعداد نمونه تهيه شده است؟
6- چه نسبتي از نمونه ها مثبت مي باشند؟
توصيه هاي مفيد بمنظور افزايش آمادگي
در كشورهائيكه طغيان هاي وبا از الگوي فصلي پيروي ميكنند، ارائه تعريف استاندارد مورد به كاركنان مراقبت قبل از " فصل مورد انتظار " ميتواند به افزايش آگاهي و در نتيجه به تشخيص مطمئن بيماري كمك نمايد. توزيع زود هنگام محيط هاي انتقال و سوآب هاي مقعدي در مناطقي مشكوك به آلودگي وبا بسيار اساسي است. يك آزمايشگاه مرجع كشوري براي نظارت بر فرايندهاي آزمايشگاهي، تهيه و تدارك محيط ها و معرفها، تربيت تكنيسين ها، پايش كيفيت آزمايشات، بايد وجود داشته باشد.
نكات مهم
1-2 تعريف مورد
اين نكته اهميت فراوان دارد كه تمام بيماران شناسائي شده به عنوان وبا، داراي همان بيماري باشند. بنا به تعريف سازمان جهاني بهداشت، يك بيمار وقتي به داشتن بيماري وبا مشكوك است كه :
- در مناطقي كه وبا وجود ندارد، يك بيمار 5 ساله و بالاتر مبتلا به دزهيدراتاسيون شديد يا مرگ بعلت اسهال حاد آبكي گردد.
- در مناطقي كه همه گيري وبا وجود دارد، يك بيمار 5 ساله و بالاتر مبتلا به اسهال حاد آبكي، با يا بدون استفراغ گردد.
يك مورد تائيد شده وبا وقتي است كه ويبريوكلرا 01 يا 0139 از بيمار مبتلا به اسهال جدا شود.
در کودکان زير 5 سال، تعدادي ازعوامل بيماريزا مي توانند علائم مشابه بيماري وبا ،نظير اسهال آب برنجي، بوجود آورند. بنابراين براي حفظ اختصاصي بودن تعريف بيماري،کودکان زير 5 سال شامل تعريف مورد مشکوک نشده است.
2-2- تأئيد آزمايشگاهي
درمان بيماران دهيدراته نبايد تا تکميل آزمايش نمونه ها به تأخير بيافتد. تأئيد آزمايشگاهي ويبريوكلرا مي تواند با مشاهده مستقيم سريعاً انجام گيرد، اما دو روز طول ميکشد تا نتيجه کشت گزارش شود. جمع آوري اطلاعات در موارد زير بسيار اهميت دارد :
- سروگروپ ويبريو(01 يا 0139)
- الگوهاي حساسيت ضد ميکروبي
3-2- تعداد نمونه هاي مورد نياز
تأئيد آزمايشگاهي 10 تا20 مورد اوليه براي اطمينان از وجود طغيان وبا ضروري است. بعد از اينکه طغيان وبا تأئيد شد، نيازي به تهيه نمونه از هر بيمار مبتلاء به اسهال وجود ندارد. تعريف باليني بيماري امکان کشف وبا و درمان کافي را به وجود مي آورد. بهر حال، تهيه تصادفي نمونه هاي جديد در جريان طغيان وبا بمنظور اطمينان از اينکه الگوي حساسيت ضد ميکربي ويبريوكلرا تغيير نکرده است، ضروري است. بعدها، جمع آوري حدوداً 20 نمونه مدفوع براي تأئيد پايان طغيان لازمست. جائيکه بيماري وبا اتفاق مي افتد ولي همه گيري وجود ندارد، كمتر از 5% تمام موارد اسهال حاد به علت وبا به وجود مي آيد.
4-2- جمع آوري نمونه
قبل از تجويز آنتي بيوتيک به بيماران نمونه هاي مدفوع را تهيه کنيد. راههاي متعددي براي تهيه نمونه مدفوع وجود دارد :
* نمونه را از مدفوع تازه ميتوان تهيه نمود (سوآب مقعدي سرپنبه اي را در مدفوع آبکي خيس کنيد و سپس آن را در يک کيسه پلاستيکي استريل قرار دهيد) و سريعاً (در ظرف 2 ساعت) به آزمايشگاه انتقال داد.
* يک محيط انتقال نظير كاري بلر امکان نگهداري بهتر نمونه ها را فراهم ميسازد (براي اطلاعات بيشتر به مطالب زير رجوع کنيد.)
* نوار هاي کاغذ خشك كن يا كاغذ صافي را که در مدفوع خيس شده اند، در يک لوله با درب مومي يا کيسه پلاستيک قرار داده مي شوند و براي مرطوب نگهداشتن آنها، 2 تا 3 قطره محلول نمک 9/0% روي هر نمونه ريخته مي شود و بدينوسيله از خشک شدن آنها جلو گيري مي گردد. حمل نمونه در شرايط يخچال ضرورت ندارد. لوله هاي کاري بلر محيط انتقال را در درجه حرارت مطلوب مي توان به مدت 1 تا 2 سال نگهداري نمود، محيط انتقال را تا زمانيکه خشک، آلوده و يا تغيير رنگ نداده باشد، مي توان استفاده نمود.
براي استفاده از محيط کاري بلر :
* سوآب را در محيط انتقال کاري بلر استريل مرطوب کنيد.
* سوآب را به اندازه 3- 2 سانتي متر وارد مقعد نمائيد و آنرا بچرخانيد.
* سوآب را در آوريد و بررسي کنيد تا مطمئن شويد که مواد مدفوعي قابل رويت وجود دارد.
* بلافاصله سوآب را در محيط انتقال قرار دهيد، و آن را به ته لوله فشار دهيد.
* قسمت انتهائي سوآب را که با انگشتان در تماس است بشکنيد و جدا کنيد.
* نمونه ها را بسته بندي کنيد بطوريکه در ظرف 7 روز به آزمايشگاه برسد، ضرورت نگهداري نمونه ها در يخچال وجود ندارد.