بیماری قند یا دیابت نوعی اختلال در سوخت و ساز مواد غذايي در بدن است که به علل مختلف بروز می کند و داراي درجات مختلف کمبود انسولین یا عدم پاسخ بدن به انسولین است.
طبقه بندي ديابت:
1- ديابت نوع 1 : به اين نوع ديابت وابسته به انسولين نيز مي گويند. (IDDM)
2- ديابت نوع 2: به اين نوع ديابت غير وابسته به انسولين نيز مي گويند. (NIDDM)
3- ديگر انواع ديابت بستگي به علتهايي مثل نقص ژنتيكي در عملكرد سلولهاي بتا ، نقص ژنتيكي روي عمل انسولين ، بيماريهاي غده مترشحه پانكراس مثل سيستيك فيبروز، داروها و شاخص هاي شيميايي مثل ايدز و يا انتقال اندامي
4- ديابت دوران بارداري
علائم بالينی ديابت:
ديابت در بسياري از موارد ناشناخته مانده و گاهي به شكل اتفاقي با انجام آزمايشات روتين خون يا ادرار كشف مي شود ولي برخي از مهمترين علائم هشدار دهنده ديابت عبارتند از:
تشنگی، خشکی دهان ، برافروختگی صورت ، خواب آلودگی افزاینده ،تهوع ، استفراغ ، دردهای شکمی ، سرد و خشک شدن پوست ، استشمام بوی اسید در تنفس بیمار و سخت شدن عمل تنفس ، سردرد ، سرگیجه ، درد در پشت پاها و ضعف بیش از حد .
اگر یکی از علائم ظاهر شود وضع بیمار خیلی خطرناک نیست ولی اگر تعدادی از این علائم با هم وجود داشته باشند زنگ خطري براي ابتلا به ديابت محسوب مي شود.
چگونه مي توان ديابت خود را كنترل كرد؟
شما مي توانيد با برنامه غذايي درست، فعاليت بدني منظم و نگهداري وزن در حد ايده آل، به كنترل مطلوب قند خون دست يابيد.
نگهداري وزن در ميزان طبيعي به كنترل چربي هاي خون و كاهش فشار خون نيز كمك مي كند. تعدادي از مبتلايان به ديابت براي كنترل قند خون طبق نظر پزشك به مصرف قرص هاي خوراكي پايين آورنده قند خون يا انسولين نياز دارند.
دو عامل در بروز دیابت نقش مهمی دارد:
۱-ارث 2-چاقی
در خصوص ارث، تعدادي از موارد ابتلا به ديابت از طريق فاميلي انتقال پيدا مي كند. اين نوع ديابت ، ديابت نوع 1 ناميده مي شود و در كودكان و نوجوانان تشخيص داده مي شود. اگر چه در سن زير 30 سال بيشتر ديده مي شود اما در هر سني مي تواند رخ دهد و سير پيشروي آن كندتر از ديابت نوع 2 مي باشد. با پيروي از برنامه غذايي درست(رعايت وعده هاي غذايي و ميان وعده) و فعاليت بدني منظم از سالهاي اوليه زندگي مي توان اين بيماري را به تعويق انداخت و كنترل كرد.
با توجه به اهميت نقش چاقي در ابتلا به ديابت و شيوع روزافزون چاقي دردنيا كه كشور ما نيز از آن مستثني نبوده است به بحث ارتباط چاقي با ديابت مي پردازيم.براي مطالب بيشتر لينك زيرا دانلودكنيد.
دكتر پريسا ترابي- مريم زارعي
كارشناسان دفتر بهبود تغذيه جامعه
معاونت بهداشت،وزارت بهداشت،
درمان و آموزش پزشكي
