شرح وظایف و نقش مدیریت امورآزمایشگاههای بهداشتی در ارتقاء عملکرد آزمایشگاههای مراکز بهداشتی و پاسخگویی به نیازهای واقعی حوزه معاونت بهداشتی برای ارائه خدمات تشخیصی علی الخصوص در چارچوب برنامه نظام مراقبت بیماریهای واگیر و غیر واگیر- نظام مراقبت بهداشت خانواده از طریق کنترل و پیشگیری در زنان باردار- پزشکان خانواده و بیمه روستایی، سلامت شغلی- اعتیاد ( دفاتر ازدواج ، همکاری با نهاد های قضایی و ارگان های دولتی نظیر حراست ادارات، مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری و سوء مصرف مواد) – شرکت در برنامه های غربالگری و طرحهای ملی و استانی- عملیاتی نمودن دستورالعمل ها و برآوردن انتظارات اداره کل آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت در قالب استانداردسازی روش های آزمایشگاهی و کنترل کیفی، مستند سازی و... بیان گردیده است.
وظایف و دامنه فعالیت امورآزمایشگاههای معاونت بهداشتی به شرح زیر در حال اجرا می باشد:
- برنامه ریزی جهت استقرار و نظارت بر اجرای برنامه سطح بندی آزمایشگاه های بهداشتی .
- تشکیل کمیته های فنی آزمایشگاهی با فوکال پوینت های برنامه های مختلف مراقبتی.
- تاسیس و مدیریت شبکه آزمایشگاهی بهداشت در استان.
- هماهنگی لازم با سایر گروههای کارشناسی در ارتباط با ساختار نظام شبکه و دستورالعمل ها و فرآیندهای جاری مرتبط با آزمایشگاههای بهداشتی .
- پایش و اعتباربخشی آزمایشگاههای بهداشتی مطابق با چک لیست های سطح بندی وگزارش پایش ها بر اساس شواهد ممیزی و پیگیری جهت کسب اطمینان از عملکرد مطلوب ورفع موارد عدم انطباق های احتمالی و رتبه بندی آزمایشگاههای تحت پوشش بر اساس نتایج ممیزی و تلاش برای برقراری سیستم خود ارزیابی در آزمایشگاهها.
- مستندسازی و بایگانی کلیه فعالیت های انجام یافته و برنامه ریزی برای استقرار مستندسازی فرآیندهای آزمایشگاهی در آزمایشگاههای تحت پوشش.
- نظارت بر اجرای برنامه طرح تحول نظام سلامت و پزشک خانواده و مدیریت ارجاع نمونه.
- هماهنگی و برنامه ریزی برای ارسال نمونه های آزمایشگاهی اخذ شده در قالب برنامه های مختلف به آزمایشگاه های مرجع دانشگاهی و کشوری.
- شرکت در کمیته های فنی دانشگاه و مشارکت در ارائه راه حل های کاربردی و تخصصی آزمایشگاهی.
- همکاری با گروههای کارشناسی حوزه معاونت بهداشت در اجرای برنامه مراقبت مرتبط با بیماریهای بومی ومنطقه ای اولویت دار و مدیریت نظام مراقبت آزمایشگاهی بیماریها و برنامه کنترل و پیشگیری.
- مشارکت در تعیین اعتبارات مورد نیاز آزمایشگاهها در قالب برنامه های مختلف مراقبتی گروههای کارشناسی و نظارت بر هزینه کرد آنها.
- برنامه ریزی در قالب تفاهم نامه با رئیس شبکه بهداشت و درمان شهرستان جهت استقرار سیستم مدیریت کیفیت و استاندارد سازی آزمایشگاههای تحت پوشش در ارتباط با فضای فیزیکی، تجهیزات، نیروی انسانی ، ایمنی زیستی ، کنترل کیفی، سترون سازی و ضدعفونی، نظافت و شستشو ، مدیریت پسماند های آزمایشگاهی، روشهای استاندارد انتقال امن و ایمن نمونه های عفونی و بیولوژیک و.... و نیز نظارت بر اجرای صحیح آن در آزمایشگاههای بهداشتی.
- تدوین برنامه عملیاتی زمان بندی شده متناظر با حوزه ستادی جهت فعالیتهای سالانه برای آزمایشگاههای تحت پوشش.
- برنامه ریزی جهت تربیت ممیزین آزمایشگاهی در برنامه های مختلف مراقبتی و در صورت لزوم شرکت در ممیزی های کشوری و توانمند سازی ممیزین در جهت آشنایی آنها با اهداف و سیاستهای کلی معاونت بهداشت آزمایشگاه مرجع سلامت .
- برنامه ریزی جهت یکسان سازی فرآیندها و روش های تشخیص آزمایشگاهی و ارتقاء مستمرآنها مطابق با دستورالعمل های کشوری .
- هماهنگی لازم در راستای اجرای برنامه ارزیابی خارجی کیفیت به منظور الزام شرکت همه آزمایشگاههای تحت پوشش در برنامه مذکور حداقل سه بار در سال واستفاده از نتایج آنها در ارتقاء عملکرد آزمایشگاههای بهداشتی.
- نظارت بر اجرای صحیح برنامه کنترل داخلی کیفیت در آزمایشگاههای بهداشتی .
- نظارت بر فرآیند تهیه، توزیع، مصرف و انبارش مواد و فرآورده های تشخیصی در آزمایشگاههای بهداشتی.
- برنامه ریزی در راستای نگهداری، سرویس و کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی آزمایشگاههای تحت پوشش.
- انجام نیاز سنجی آموزشی در جهت ارتقاء کیفیت عملکرد نیروی انسانی آزمایشگاهها، بر اساس نتایج ممیزی بعمل آمده در طول سال و همکاری با واحد آموزش معاونت بهداشت برای برگزاری دوره های فوق.
- برنامه ریزی در جهت شناسائی استعدادهای بالقوه کارکنان و بهره گیری از توانمندی کارشناسان آزمایشگاههای تحت پوشش.
- برنامه ریزی در جهت برگزاری دوره های آموزشی و باز آموزی، کنگره ها و سمینارها و هم اندیشی علمی و...
- اقدام در راستای تهیه و تدوین منابع علمی،آموزشی و ایجاد آرشیو( کتب- جزوات- بروشور- دستورالعمل- پمفلیت و...)
- انجام هماهنگی های لازم جهت شرکت کارکنان در دوره های آموزشی کشوری.
- همکاری با واحد آموزش معاونت بهداشتی در جهت آموزش مدیریت نمونه ( نمونه گیری و نقل و انتقال ایمن نمونه) به بهورزان و واحدهای مرتبط با حوزه بهداشت.
- انجام برنامه ریزی آموزشی مدون ( نیاز سنجی، برگزاری وارزیابی اثربخشی) در جهت آموزش تیم های آزمایشگاهی برای مداخله در شرایط بحران .
- اولویت بندی برای تاسیس و راه اندازی واحدهای آزمایشگاهی مطابق با ضوابط و طرح های گسترش و برنامه ریزی جهت تجمیع و ادغام آنها در صورت لزوم.
- اقدام در جهت بهبود و ارتقاء و تعمیر فضای فیزیکی آزمایشگاههای بهداشتی .
- همکاری با گروه کارشناسی گسترش شبکه های بهداشتی و دفتر فنی دانشگاه در خصوص احداث ساختمان آزمایشگاهها و اعمال تغییرات لازم در نقشه مراکز بهداشتی درمانی برای کاربری مناسب فضا.
- اقدام برای جذب اعتبارات لازم برای تجهیز ، بهبود مستمر و تکمیل نواقص تجهیزاتی آزمایشگاههای تحت پوشش از محل اعتبارات معاونت بهداشتی و یا اختصاص اعتبارات از طریق جلب توافق هیئت رئیسه و هیئت امنای دانشگاه توسط معاونت بهداشتی.
- اقدام در خصوص جذب نیروهای طرحی و پیام آور رشته علوم آزمایشگاهی از طریق معاون توسعه مدیریت و منابع/ اداره امور آزمایشگاههای درمان به منظور رفع کمبود نیروی انسانی مورد نیاز.
- برنامه ریزی برای تدوین شاخص های آماری در نظام مراقبت آزمایشگاهی و تعریف شاخص بیماریها. و در صورت لزوم مداخله پس از تحلیل و آنالیز آمار . و نظارت بر صحت جمع آوری آمار در آزمایشگاههای تحت پوشش.
- اقدام به موقع برای جمع آوری و ارسال آمار و اطلاعات مورد درخواست اداره کل آزمایشگاه مرجع سلامت و گروههای کارشناسی حوزه معاونت بهداشتی و تحلیل و آنالیز آمار عملکرد آزمایشگاههای تحت پوشش و ورود فایل های آماری در سایت وزارت بهداشت.
- برنامه ریزی برای پشتیبانی آزمایشگاهها در شرایط بحران بر اساسEOP.
- داشتن ارتباط و همکاری موثر با سایر گروههای مرتبط با بلایا ازجمله گروه مبارزه با بیماریها و بهداشت محیط.
- داشتن ارتباط موثر با آزمایشگاه مرجع دانشگاه ، دفتر EOC دانشگاه ، سازمان های مردم نهاد(NGO) و هلال احمر.
- اقدام جهت هماهنگی های لازم برای آماده سازی آزمایشگاههای موقت و تجهیزات مربوط به طراحی آزمایشگاههای ثابت ( FIX) و در صورت نیاز آزمایشگاههای قابل حمل ( پرتابل).
- همکاری با اداره کل آزمایشگاه مرجع سلامت و اداره امورآزمایشگاههای معاونت درمان در راستای ارتقای کیفیت کیتها و فرآورده های تشخیصی.
- برنامه ریزی و نظارت بر جمع آوری مواد، کیت ها و فرآورده های تشخیصی با کیفیت نامطلوب از سطح آزمایشگاههای تحت پوشش بر اساس ابلاغ اداره کل آزمایشگاه مرجع سلامت.