تاریخچه ( آموزش بهداشت )

فعالیت های منظم مبتنی بر طرح ریزی در آموزش سلامت در سطح بین المللی پس از تاسیس سازمان جهانی بهداشت در سال 1948 آغاز شد که ایران نیز از کشورهای موسس آن بود.

در ایران مدتها پس از تاسیس وزارت بهداری (سال 1320) عملا فعالیت های آموزش سلامت در سطح محدودی از سال 1330 به بعد آغاز شد که در ابتدا فعالیت های آن متوجه مسایل ریشه کنی مالاریا گردید و بتدریج در طی سالهای بعد فعالیت هایی نظیر بهسازی محیط ، تالیف مواد درسی و مطالب خواندنی و تهیه پوستر و بولتن را بر عهده گرفت. در سال 1340 به بعد واحد آموزش سلامت وزارت بهداری تجهیز شد و به حالت فعالتری درآمد . بلاخره در سال 1351 اداره آموزش سلامت (بهداشت ) به دفتر آموزش سلامت (بهداشت) تبدیل شده و عهده دار انجام رسالت های مربوط به آموزش سلامت در سطح کشور گردیده است

آموزش بهداشت به عنوان يكي از قديمي ترين فعاليتهاي وزارت بهداشت بيش از 50 سال قبل شروع به كار كرده است. فعاليت آموزش بهداشت به عنوان يك فعاليت پشتيبان از زمان مبارزه با بيماريهايي چون آبله، مالاريا، التور طي دهه هاي 1330 تا 1350 مطرح بوده است. تجهيز آموزش بهداشت به وسايل سمعي و بصري به عنوان مهمترين استراتژي آموزشي طي سالهاي فوق به اجرا درآمده است. از سالهاي 1373 به بعد با استفاده از رويكرد" آموزش بهداشت به عنوان حل مشكل" با بررسي مشكلات و تجزيه وتحليل وضعيت موجود به تعيين نقش خود پرداخته و با اهداف مشخص واستراتژيهاي واضح و بيان فعاليت، همراه با ارايه جدول زمان بندي فعاليتها نقش خود را در حل مشكلات نشان مي دهد.

در رويكرد" آموزش بهداشت به عنوان يك مراقبت "مي توان از آموزش به عنوان رويكرد پيشگيري از بيماريها وارتقاء سلامت استفاده كرد. در اين رويكرد با استفاده از اصول ارتقاء سلامت ، بايد ضمن برنامه ريزي، نسبت به ايجاد عادات و رفتارهاي صحيح بهداشتي در گروههاي مختلف جامعه به ويژه كودكان و نوجوانان اقدام نمود. به طور كلي واحد آموزش بهداشت در حال حاضر با برنامه ريزي عملياتي و تفضيلي در راستاي طرح جامع آموزشي استان نقش خود را در هر يك از مشكلات بهداشتي نشان مي دهد

آموزش سلامت آن بخش از مراقبت هاي بهداشتي است كه بر تأثير عامل رفتاري بر سلامت تكيه نموده و با مردمي آغاز مي‌شود كه سالم بوده و علاقمند به توسعه معيارهاي سلامت فردي و اجتماعي هستند و به آنها در گسترش شيوه هاي زندگي مؤثر در حفظ و ارتقاي سلامت كمك مي‌كند .

آموزش سلامت تركيبي از تجارب يادگيري تسهيل كننده اتخاذ داوطلبانه رفتار سالم است كه منجر به تأمين ، حفظ و ارتقاي سلامت شده و تركيبي ازحمايت هاي آموزشي ، ساختاري ، اقتصادي و محيطي براي تعالي رفتار سالم است .

آموزش دهندكان سلامت ، پيشگاماني هستند كه هميشه طالب درك جديدي از رفتار انساني و راه هاي جديد كار برد دانش خويش به منظور حل مشكلات فردي و اجتماعي مي‌باشند . تمام مراقبين سلامت ( و بيش از آن تمام فعالان توسعه پايدار ) آموزش دهنده سلامت هستند و اين افتخاري است كه توسعه و تقويت آن نيازمند برنامه ريزي دقيق براي توسعه آموزش سلامت متكي بر شواهد و مبتني بر جامعه مي‌باشد .

گستردگي طيف آموزش دهندگان سلامت از وزير بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي تا بهورزان سخت كوش و فداكار و رابطان پر افتخار سلامت ، فرصتي است كه بايد با افزايش آشنائي آنان با دانش ها و مهارت هاي مورد نياز براي ارائه انواع خدمات آموزش سلامت از مرحله تعيين نيازها تا اجرا و پايش و ارزشيابي مداخلات آموزشي سلامت ، تقويت گردد.

آموزش سلامت هر چند وظيفه اي است براي تمام مراقبين سلامت اما خود علمي است كه ريشه در مجموعه اي از علوم تربيتي ، رفتاري ، روان شناسي ، مردم شناسي ، جامعه شناسي ، ارتباطات ، اطلاعات پزشكي و بهداشت داشته و متناسب با توسعه اين علوم واگذار دوران ، توسعه مي‌يابد . آموزش سلامت هر چند وظيفه اي است براي تمام مراقبين سلامت اما بدون اتكاي به شواهد و رعايت استانداردهاي آموزش سلامت ، نمي‌توان به تأثير آن اميدي داشت و توسعه آموزش سلامت متكي بر شواهد و مبتني بر جامعه ، نيازمند طراحي ساختاري منسجم ، علمي و هماهنگ براي رهبري مداخلات آموزش سلامت در سطوح مختلف سيستم ارائه خدمات بهداشتي درماني كشور مي‌باشد .

 آموزش بهداشت