طبق گزارش مطالعه ملي بار بيماري ها، در كشور ما اميد به زندگي در بدو تولد در مردان حداكثر 70سال برآورد شده است . اين آمار در زنان حداكثر73 سال مي باشد . بار بيماري ها و آسيب در كشور در جنس مذكر براي همه سنين درسال 1382 نشان مي دهد تعداد سال هاي از دست رفته به علت مرگ زودرس و همچنين سال هاي سپري شده توام با ناتواني به ترتيب عوامل زیر بيشترين آمار را به خود اختصاص داده است : حوادث ترافيكي، بلايا و حوادث غيرمترقبه، بيماري هاي ايسكميك قلب )آنژين صدري و سكته قلبي ( ، سقوط از ارتفاع يا در سطح، حوادث ناشي از تاثير نيروهاي مكانيكي بيجان و جاندار و ...همچنین آخرين مطالعات ملي موجود حاکی از آن است که بار مراجعات به مراكز مختلف ارائه دهنده خدمات بدون در نظر گرفتن مراجعه به داروخانه و مراجعه براي مراقبت هاي جاري، برای همه سنين در مردان 4 بار و در زنان 7 بار در سال مي باشد .

اضافه وزن و چاقي از عوامل مهم تعيين کننده سلامت هستند و به تغييرات منفي متابوليک مانند افزایش فشارخون، افزایش کلسترول خون و افزايش مقاومت در برابر انسولين منجر مي شود . اين عوامل، خطر بيماري هاي عروق قلب، سکته مغزي، ديابت و بسياري از انواع سرطان را افزايش مي دهند .

سن ابتلا به بيماريهاي قلبي در مردان پايين تر از زنان است. آمار بالا و شيوع روزافزون ابتلا مردان به بيماري هاي غيرواگير مرتبط با تغذیه )همچون بیماری های قلبی و عروقی، دیابت، سرطان و فشار خون بالا ( ، هشدار دهنده است.

افزايش فشارخون و کلسترول، ارتباط نزديکي با مصرف بيش از حد غذا هاي چرب، شيرين و پر نمک دارند. مصرف چربی های حیوانی و روغن های با اسید چرب اشباع و ترانس بالا مهمترین خطر بیماری های قلبی و عروقی در کشور به شمار می رود .

در حال حاضر تغيير در عادات غذايي سبب شده مواد غذايي از جمله خرما، شير، ميوه و سبزي تازه، نان سبوس دار و ماهي جاي خود را به غذا هاي غیرخانگی و فست فودها که حاوی کالری بالا، چربي و شكر و فقير از كربوهيدرات هاي پيچيده هستند بدهند. مصرف قند و شكربه شكل ساده يا داخلنوشيدني ها بسيار بالاست. مصرف يك ليتر نوشابه، 130 گرم قند اضافي وارد بدن مي کند كه سهم قابل توجهي را در انرژي دريافتي بدن و در نتيجه ابتلا به اضافه وزن و چاقي تشكيل مي دهد.

از طرف ديگر داشتن تمرينات ورزشي منظم و انجام ورزشهاي تحمل كننده وزن (وزنه برداري) اثرات مفيدي بر سلامت استخوانها دارند. جز مواردي كه كم خوني فقر آهن در آنها تشخيص داده شده است، ساير مردان از مصرف مكمل آهن به اشكال مختلف مانند مولتي ويتامين مينرال يا نوشابه هاي ورزشي حاوي آهن بايد اجتناب نمايند زيرا سبب تجمع آهن در بدن مردان مي شود.

مهمترين بيماريها و عوامل تهديد كننده سلامت كه در ميان مردان كشور ما شايع است عبارتند از سرطان پروستات، بيماريهاي قلبي عروقي، ديس ليپيدمي، چاقي و اضافه وزن كه در مبحث مربوط به بيماريهاي غير واگير به اجمال توصيه هاي تغذيه اي براي پيشگيري و كنترل آن ها ارائه شده است.

توصيه هايي براي فعاليت بدني

يكــي از مهم ترين عوامل غير تغذيه اي كه در بروز بيماري هاي مزمن نقش دارد كم تحركي است. توصيه مي شود هر فرد حداقل 3 روز در هفته و هر بار 45 دقيقه و يا 5 روز در هفته و هر بار 30 دقيقه ورزش كند. ورزش در سنين ميانسالي باعث افزايش توده استخواني مي شود.  توصيه مي شود كه افراد برنامه ورزشي منظم، طولاني و متناوب داشته باشند. ورزش در بزرگسالان مي تواند شامل حركات نرم، سبك، آيروبيك (هوازي)، بدن سازي، راه رفتن تند و دويدن آرام باشد. انواع ورزش هايي كه با تحمل وزن همراه هستند و برای پيشگيری از استئوپروز در همه سنين توصيه مي شوند عبارتند از: پياده روي، دوي آهسته، نرمش آيروبيك، تنيس و پاروزدن.

براي مطالب بيشتر به كتاب سلامت مردان رجوع كنيد.

دكتر پريسا ترابي، دفتر بهبود تغذيه جامعه

معاونت بهداشت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي