با توجه به کنترل بیماریهای عفونی در کودکان و کاهش مرگ و میر آنها، تکمیل و گسترش برنامه های بهداشتی از جمله ارتقا سلامت کودکان در دنیا مد نظر قرار گرفته است و در همین راستا برنامه های رشد و تکامل کودکان به عنوان یکی از نیازهای مردم و خانواده ها در در حال ادغام در نظام های بهداشتی کشور ها می باشد. از طرف دیگر بهبود برنامه های نوزادان و زنده ماندن نوزادان نارس و تهدید مشکلات تکاملی در آنها، انگیزه بیشتری برای گسترش برنامه های تکامل کودکان ایجاد کرده است.
در کشور ما برنامه رشد و تغذیه کودکان از ابتدای تشکیل سیستم شبکه مد نظر بوده است، در عین حال برنامه تکامل کودکان در سالهای اخیر در شبکه بهداشتی ادغام شده است و در حال حاضر در تعدادی از استان ها این برنامه در حال اجرا بوده و مراکزی تحت عنوان مراکز مداخلات تکاملی کودکان برای تقویت همین برنامه ایجاد شده است. در استان آذربایجان شرقی نیز این مرکز با همکاری صمیمانه و مساعدتهای مسئولین ارشد دانشگاه علوم پزشکی تبریز، معاونت بهداشت و مرکز بهداشت شهرستان تبریز از مرداد ماه سال 1393 بطور رسمی فعالیت خود را به عنوان اولین مرکز مداخلات رشد و تکامل کودکان کشور آغاز کرد (در این مرکز علاوه بر پیگیری برنامه های تکامل کودکان، مداخلات مربوط به رشد و تغذیه نیز مد نظر قرارگرفته است).
درابتدای تاسیس، این مرکز فعالیت خود را در مرکز سلامت شهیدان خانلی تبریز با استفاده از حضور دائمی یک نفر پزشک متخصص کودکان، یک نفر روانشناس و مربی تست Bayley آغاز نمود. در کنار این همکاران، اساتید متخصص و فوق تخصص رشته های مختلف از جمله تکامل، مغز و اعصاب، روانپزشک کودک و نوجوان نیز به صورت پاره وقت و یا بصورت ناظر در مرکز حضور یافتند. در طی ماههای بعدی، پیگیری رشد و تغذیه کودکان نیز با حضور متخصص کودکان متبحر در امر تغذیه کودک به برنامه ها اضافه شد.
از سال 1394، همکار روانشناس دارای مدرک دکترای روانشناسی در کودکان دچار ناتوانی ذهنی، همکاران اداره آموزش و پرورش (از منظر هماهنگی های آموزشی کودکان و مدارس استثنایی) و همکاران سازمان بهزیستی به لحاظ پوشش مهدهای کودک، به گروه تخصصی موجود در مرکز اضافه شدند. در همین سال و بدنبال عقد قرارداد با دانشکده توانبخشی واحدهای کاردرمانی و گفتاردرمانی در این مرکز مستقر و شروع به کار کردند.
با عنایت به گسترش برنامه تکامل در شبکه های بهداشت و درمان استان و پوشش بالای غربالگری کودکان از نظر تکامل، همچنین اجرای برنامه آموزشی برای دانشجویان و دستیاران گروههای مختلف پزشکی، برگزاری دوره های کوتاه مدت آموزشی تکامل (کشوری) برای متخصصین محترم اطفال به عنوان قطب آموزشی کشور و ........، ضرورت تشکیل کمیسیونهای مختلف پزشکی و جلسات آموزشی برای خانواده ها و والدین کودکان شناسایی شده (دارای مشکل تکاملی) و ..... ، نیاز به فضای فیزیکی مناسب و وسیع تر مشهود بود که با حمایتهای مسئولین محترم دانشگاه و پیگیری های انجام گرفته توسط مدیریت سلامت جمعیت و خانواده مرکز بهداشت استان، در زمستان سال1397 یکی از ساختمان های دانشکده توانبخشی ( واقع در ولیعصر، بلوار توانیر ) جهت انتقال مرکز مداخلات رشد و تکامل کودکان در اختیار مرکز بهداشت شهرستان تبریز قرار گرفت که پس از تکمیل ساختمان از اردیبهشت 1398 فعالیت مرکز تکامل در ساختمان جدید، آغاز گردید.
این مرکز هم اکنون با اعمال هماهنگی های متعدد درون بخشی و بین بخشی، ضمن گسترش فعالیتهای مربوطه، در حال گسترش همکاری های بین بخشی با سایر ادارات مرتبط با موضوع تکامل کودک می باشد.
در واقع هدف از ایجاد مرکز جامع مداخلات رشد و تکامل کودکان، ارایه خدمات سطح 3 (مجموعه ای از خدمات تخصصی و فوق تخصصی) به کودکان شناسایی شده دارای مشکل تکاملی در استان آذربایجان شرقی و استان‌های همجوار میباشد بطوریکه با بهره گیری از امکانات دانشگاه و به همت معاونت بهداشت، معاونت درمان و اساتید هیئت علمی در رشته‌های مختلف در کنار تست‌های تشخیصی بیلی، تست گریفیس، کاردرمانی، شنوایی سنجی، گفتار درمانی و..... انجام میگیرد .
یکی از وجه تمایزهای این مرکز، برگزاری کمیسیونهای تخصصی، حضور دانشجویان پزشکی و دستیاران تخصصی رشته‌های مرتبط و از همه مهمتر برگزاری جلسات آموزشی خانواده ها و والدین کودکان شناسایی شده و پیگیری های بعدی کودکان مذکور می باشد که با توجه به پسخوراند ارجاعات، توسط همکاران محترم محیطی (بهورزان و مراقبین سلامت) انجام میگیرد.
با افتتاح بیمارستان فوق تخصصی کودکان مردانی آذر، مرکز مداخلات تکامل کودکان در تاریخ 23 شهریور ماه سال 1401 به بیمارستان مذکور منتقل و فعالیت خود را تحت عنوان بخش تکامل کودکان آغاز کرده است. بالطبع با این انتقال امکان بهرهمندی مراجعین از سایر خدمات پاراکلینیکی مربوطه تسهیل خواهد شد.
آدرس :
تبریز، خاوران، بیمارستان مردانی آذر، ورودی سوم، طبقه اول، بخش تکامل، تلفن تماس 04131591358
ساعت کار :
روزهای شنبه تا چهارشنبه 14:30-7:30