| ارزشيابي تاثير برنامه هاي آموزش سلامت |
|
|
| |
|
ارزشیابی یك فرايند منظم و سازمان يافته براي جمع آوري، تحليل و تـفسيـر اطلاعات است .به داوری ارزشی در باره مطلوب یا نامطلوب بودن یک رفتار با یک ویژگی اندازه گیری شده می پردازد و شامل توصیف کمی و کیفی رفتار یا ویژگی مورد نظر می باشد . ارزشیابی آموزشی از طریق سنجش عملکرد یادگیرندگان و مقایسه نتایج حاصل با هدفهای آموزشی از پیش تعیین شده، به منظور تصمیم گیری در این باره که آیا فعالیتهای آموزشی فراگیران به نتایج مطلوب رسیده اند و تعیین میزان دستیابی به اهداف مورد نظر انجام می گیرد. ارزشیابی آموزشی ميزان دستيابی به اهداف را نشان می دهد. هدف آموزش ايجاد تغييرات مطلوب در رفتـار فراگير است. هدف از ارزشيابــــي آموزشي نيزسنجش ميزان تغييرات حاصلـــه در رفتار يادگيرندگان مي باشد.پس سنجش رفتـــــار فراگيران بهترين شاخص براي تعيين كيفيــت آموزشي است. در ارزشیابی آموزشی دو اقدام اساسی ضروری است:
- تعیین هدف های آموزشی
- سنجش یا اندازه گیری عملکرد فراگیران
ارزشيابي برنامه عبارت است از جمع آوري منظم داده ها،تجزيه و تحليل و انتشاراطلاعات درباره ميزان موفقيت يك برنامه و براي كمك به تصميم گيري.
· هدف ارزشيابي بايد بر يافته هاي معتبر، بموقع،مفيد،واقعي و مناسب براي تخصيص منابع،بهبود كيفيت برنامه و پاسخگويي مقتضي ، استوار باشد.
ارزشیابی برنامه های آموزشی بر اساس الگوی سیپ
| Product |
Process |
Input |
Context |
- قضاوت در مورد اثر بخشی برنامه
- بررسی اثر بخشی برنامه در مقایسه با برنامه های مشابه دیگر
|
- گردهمایی افراد ذینفع برنامه
- بحث و تبادل نظر در مورد اهداف و اثرات برنامه
- بررسی مشکلات بوجود آمده
- بحث در مورد ادامه برنامه
- تصمیم گیری در مورد چگونگی برخورد با مشکلات برنامه
- انجام پیش آزمون و پس آزمون در ابتدا و انتهای برنامه آموزشی
|
- طراحی الگوی مناسب برای اجرای برنامه آموزش
- در نظر گرفتن بودجه مناسب برای اجرای برنامه آموزشی
- در نظرگرفتن شیوه و روش آموزش مناسب برای افراد درگیر در برنامه آموزشی
- طراحی برنامه زمان بندی مناسب برای اجرای طرح
- طراحی ابزار اندازه گیری مناسب برای سنجش تغییرات ایجاد شده
- پس از اجرای برنامه آموشی (پرسشنامه)
|
- جمع آوری اطلاعات مربوط به گروه هدف
- منابع و امکانات برای آموزش
- بررسی مشکلات و نیاز های ناحیه مورد نظر
- وضعیت تحصیلات و باور ها و اعتقادات مردم منطقه
|
شاخص ها و ملاک ها برای مراحل مختلف الگو
این الگو با رویکرد نظام دار و نظارت مرحله به مرحله در زمینه ارتقاء اثر بخشی آموزش مؤثر واقع می شود.
این الگو به مدیران و برنامه ریزان کمک می کند تا بر پایه رویکرد های نظام دار و توجه به زمینه، ورودی ها، منابع موجود و فرایندها و نتایج بدست آمده و نیز نظارت مرحله به مرحله، به الویت بندی نیاز ها پرداخته و با پایش مداوم فعالیت های برنامه، منابع موجود را در خدمت بهترین نوع فعالیت قرار دهند.
- شرایط و زمینه : اطلاعات مربوط به گروه هدف سن، جنس، و ... ، اطلاعات مورد نیاز در خصوص منابع، امکانات، مشکلات و نیاز های ناحیه مورد نظر ، وضعیت تحصیلات و باور ها و اعتقادات مردم منطقه (شاخص ها و ملاک های مورد نظر باید تهیه شود.
- در نظر گرفتن وروی های برنامه: طراحی الگوی مناسب برای اجرای برنامه آموزشی، در نظر گرفتن بودجه مناسب برای اجرای طرح آموزشی، انجام مرور متون مناسب، بررسی ویژگی های طرح نسبت به سایر برنامه های ارتقای سلامت، در نظر گرفتن شیوه و روش آموزشی مناسب برای افراد درگیر، در نظر گرفتن برنامه زمان بندی شده مناسب برای اجرای برنامه آموزشی طرح شده، طراحی ابزار اندازه گیری مناسب برای سنجش تغییرات ایجاد شده پس از اجرای طرح(طراحی پرسشنامه)
- فرایند های برنامه: گردهمایی افراد ذینفع برنامه – اهداف و اثرات برنامه آموزشی مورد بحث و تبادل نظر قرار می گیرد. افراد داوطلب آموزش انتخاب می شود.- بحث در ارتباط با چگونگی ادامه برنامه های آموزشی – بررسی مشکلات بوجود بآمده – چگونگی برخورد با مشکلات باید تصمیم گیری شود. کلیه منابع مورد نیاز برای آموزش افراد داوطلب از جمله تهیه طرح درس، تهیه جزوات آموزش مناسب و در نظر گرفتن مکان مناسب آموزش
قبل از شروع آموزش پرسشنامه پیش آزمون طرح تهیه و تکیل گردد. در این پرسشنامه آگاهی و عملکرد پیرامون موضوعات آموزشی ارزیابی گردد. پس از برگزاری آموزش پرسشنامه پس آزمون طرح، تکمیل و نتایج آن تجزیه و تحلیل گردد. نقاط ضعف پیرامون دانش و عملکرد، پیرامون مطالب آموزشی مشخص و در جهت بهبودی و رفع آنها آموزشی مجدد داده شود. به منظور رفع مشکلات پیش آمده و چگونگی رفع آنها، نشست های دوره ای با حضور مجریان برنامه و افراد داوطلب برگزار می شود. (شاخص ها و ملاک های مناسب در نظر گرفته شود.
- ارزشیابی حاصل نهایی برنامه (IMPACT) در این مرحله پرسشنامه تهیه شده در مرحله قبل مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. اثرات برنامه غیر از موارد در نظر گرفته شده مورد ارزیابی قرار می گیرد.
- ارزشیابی اثر بخشی برنامه: در این مرحله عمق، کیفیت، دامنه و اهمیت اثرات طرح بر ذی نفعان برنامه بررسی و اندازه گیری می شود. همچنین اثر بخشی برنامه در مقایسه با برنامه های مشابه آن مورد قضاوت قرار می گیرد.
- ارزشیابی استمرار برنامه: در این مرحله اثراتی از برنامه که پس از اجرای آن ادامه یافته بود مورد ارزیابی قرار می گیرد. دست آورد هایی از برنامه که افراد مرتبط با برنامه پس از اتمام طرح خواهان استمرار آن هستند مشخص می شود .
- ارزشیابی قابلیت انتقال برنامه: در این مرحله اثراتی از طرح که می توانست انتقال یابد از جمله قابلیت بکارگیری طرح در مکان ها ی دیگر مورد ارزیابی قرار می گیرد.
هدف از ارزشیابی :
تا چه حد نظام برنامه های آموزش سلامت می تواند با سازمان دهی مخصوص به خود، اعضای آموزش دهنده، برنامه های آموزشی، امکانات و تکنولوژی آموزشی و روش ها و شیوه های یادگیری افراد را توانمند در راستای سلامتی خود سازد و همچنین عواملی که مانع تحقق اهداف می گردد را مشخص سازد. از ارزشیابی می توان برای بازده فعالیت های آموزشی نیز استفاده کرد.
در ارزشیابی به منظور قضاوت در مورد میزان مطلوبیت و کیفیت برنامه باید به مقایسه وضع موجود با استانداردها پرداخت، ولی چنانچه استانداردی وجود نداشته باشد باید در این صورت از هدف های آموزشی ، انتظارات افراد ذی نفع و ذی علاقه نسبت به نظام آموزشی می توان چهار چوبی برای مقایسه فراهم نمود و با مقایسه وضعیت موجود با وضعیت مطلوب به میزان مطلوبیت اوضاع یا میزان تحقق یافتن اقدام نمود.
| Product |
Process |
Input |
Context |
| |
- روش های یادگیری و یاددهی که افراد آموزش دهنده در هنگام تدریس بکار می برند.
|
- افراد آموزش دهنده
- افراد آموزش گیرنده
- نیرو های پشتیبانی
- فضاهای آموزشی
- امکانات و تجهیزات برنامه
- مواد آموزشی
|
|
مراحل عملیاتی ارزشیابی برنامه های آموزش همگانی:
- تدوین برنامه اجرایی 20/1/89
- تشکیل کمیته : 8 کمیته جهت تهیه چک لیست ارزشیابی برنامه های آموزش همگانی توسط کارشناسان استان و چهار کارشناس شهرستان از ابتدای اردیبهشت89 لغایت بهمن سال 90 تشکیل گردید.
- تهیه و تدوین فرم نظرسنجی تقویم آموزش همگانی
- استفاده از الگوی سیپ جهت ارزشیابی برنامه های آموزش همگانی
- تهیه چک لیست ارزشیابی بعد از بررسی با نظر اساتید دانشگاه و همکاران استانی
- انجام ارزشیابی برنامه های آموزش همگانی برگزار شده در مراکز بهداشتی درمانی و خانه های بهداشت
- تجزیه و تحلیل و ارائه گزارش
|
|
|
|
ارزشیابی یك فرايند منظم و سازمان يافته براي جمع آوري، تحليل و تـفسيـر اطلاعات است .به داوری ارزشی در باره مطلوب یا نامطلوب بودن یک رفتار با یک ویژگی اندازه گیری شده می پردازد و شامل توصیف کمی و کیفی رفتار یا ویژگی مورد نظر می باشد . ارزشیابی آموزشی از طریق سنجش عملکرد یادگیرندگان و مقایسه نتایج حاصل با هدفهای آموزشی از پیش تعیین شده، به منظور تصمیم گیری در این باره که آیا فعالیتهای آموزشی فراگیران به نتایج مطلوب رسیده اند و تعیین میزان دستیابی به اهداف مورد نظر انجام می گیرد. ارزشیابی آموزشی ميزان دستيابی به اهداف را نشان می دهد. هدف آموزش ايجاد تغييرات مطلوب در رفتـار فراگير است. هدف از ارزشيابــــي آموزشي نيزسنجش ميزان تغييرات حاصلـــه در رفتار يادگيرندگان مي باشد.پس سنجش رفتـــــار فراگيران بهترين شاخص براي تعيين كيفيــت آموزشي است. در ارزشیابی آموزشی دو اقدام اساسی ضروری است:
- تعیین هدف های آموزشی
- سنجش یا اندازه گیری عملکرد فراگیران
ارزشيابي برنامه عبارت است از جمع آوري منظم داده ها،تجزيه و تحليل و انتشاراطلاعات درباره ميزان موفقيت يك برنامه و براي كمك به تصميم گيري. هدف ارزشيابي بايد بر يافته هاي معتبر، بموقع،مفيد،واقعي و مناسب براي تخصيص منابع،بهبود كيفيت برنامه و پاسخگويي مقتضي ، استوار باشد.