تاريخچه

  مهندسي بهداشت از سال 1331 تا سال 1335 غالبا به صورت تيمي مركب از مهندسين كادر ستادي وزارتخانه در نقاط مختلف كشور فعاليت داشته اند . وظايف آنها علاقه بر تهيه دستوالعمل ها و فرمهايي در زمينه مراكز تهيه و توزيع و فروش مواد غذايي و اماكن عمومي ،‌ مبارزه با حشرات و جوندگان ، دفع فضولات جامد ،‌بهسازي منابع آب و طراحي نقشه هاي تيپ و اجراي پروژه هاي تامين آب آشاميدني بود ( در اين مدت نسبت به اجراي لوله كشي آب آشاميدني46 شهر در ايران اقدام شده است ) طراحي پروژه هاي آب آشاميدني با همكاري مهندسي مشاور ليچ فيلد صورت مي گرفت . در آذر ماه سال 1332 اولين دوره كمگ مهندسي ايران با حضور 5 نفر از شهرستان تبريز ،‌5 نفر از تهران ، 5 نفر از شيراز ، 2 نفر از بابل و 2 نفر از رشت (جمعاپ 24 نفر) در پاكدشت ورامين (پلدشت سابق) تشكيل گرديد .

از سال 1335 مهندسي بهداشت بصورت اداره كل درآمد و در مدت كوتاهي در بسياري از استانهاي كشور ادارات مهندسي بهداشت ايجاد شدند . اداره مهندسي بهداشت تبريز در يازدهم ارديبهشت ماه سال 1331 با استخدام 6 نفر به مديريت آقاي مهندس علي بني سليماني شيباني و آقاي مهندس اسكات براندول آغاز به كار كرده و در فعاليتهاي اوليه ضمن سمپاشي معدودي از منازل شهر تبريز نسبت به اجراي اولين پروژه آب آشاميدني در روستاي مايان سفلي اقدام نموده است .

در سال 1340 مدت كوتاهي مهندسي بهداشت با اداره ريشه كني مالاريا ادغام گرديد ولي بنا به دلايلي ، ادامه فعاليت واحدهاي ادغام يافته ممكن نشده و در نتيجه مجددا اداره كل مهندسي بهداشت مستقلا به كار خود ادامه اد .

در طي سالهاي 1335-40 بعلت بوجود آمدن سازمانهاي و وزارتخانه هايي مرتبط با آب و برق مسئله تامين آب شهري از وظايف بهداري سابق منفك و به عهده وزارت آب و برق كشور گذاشته شد و بر تامين اب آشاميدني و بهسازي محيط روستاها توسط اداره كل مهندسي بهداشت تاكيد شد .

در طي سالهاي قبل از 1340 و بعد از آن تعداد زيادي از مهندسين رشته هاي مختلف بويژه ساختمان و شيمي جهت اخذ تخصص در زمينه بهداشت و مدارك تحصيلي فوق ليسانس ، اكثرا با استفاده از بورسهاي بين المللي به خارج از كشور اعزام شدند .

در اين‌ راستا پيرو تشكيل‌ دوره‌ كمك‌ مهندسي‌ بهداشت‌ و دوره‌ كمك‌ بهسازي‌ از اوان‌ تشكيل‌ اداره‌ مهندسي‌ بهداشت‌ به‌ همت‌ آق‌اي‌ دكتر فريس‌ در پاكدشت‌ ورامين‌ ، اولين‌ دوره‌ بهسازي‌ با پذيرش‌ ليسانسيه‌ هاي‌ علوم‌ (شيمي‌ ، فيزيك‌ ، زيست‌ شناسي‌ ،...) در دانشكه‌ بهداشت‌ دانشگاه‌ تهران‌ آ غاز فعاليت‌ نمود ، اين‌ دوره در سال 1345 تبديل به دوره عالي بهسازي گرديد كه مدرك تحصيلي آن فوق ليسانس بود . در حال حاضر در 18 دانشگاه اقدام به تربيت نيروي انساني كارشناس در زمينه بهداش محيط و در 26 دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي و درماني نيز نسبت به تربيت كارداني بهداشت محيط اقدام مي نمايند .

نشكيلات اداره كل مهندسي بهداشت در سال 1344 شامل ادادات آب و فاضلاب ، بهسازي (شهر و روستايي)، هوا و محيط كار بود .

نيروي انساني مهندسي بهداشت در سال 1344 در سطح كشور جمعا 564 نفر بود ، كه در حال حاضر به استثناء كادر اداري حدودا 3714 نفر پزسنل تخصصي شامل 999 نفر كارشناس و كارشناس ارشد و 2815 نفر كاردان بهداشت محيط در واحدهاي بهداشت محيط سطح كشور مشغول انجام وظيفه مي باشند ، از اتفاقات مهم براي اداره كل ، تصويب قانون مواد خوردني ، آشاميني ، آرايشي و بهداشتي در سال 1346 بود كه زمينه اجراي قانونمندي را براي كنترل بهداشتي مراكز تهيه ، توزيع و فروش مواد غذايي و اماكن عمومي با استفاده از ماده 13 فراهم نمود .

در سال 1346 تامين آب آشاميدني و بهسازي محيط روستاها از وزارت بهداري به وزارت آباداني و مسكن انتقال يافت و در همين سال اداره كل مهندسي بهداشت به اداره كل بهداشت محيط تغيير نام يافت . در سال 1351 وظايف مذكور به عهده وزارت كشاورزي و پس از تشكيل وزارتتعاون به آن وزارتخانه محول گشت ، در سال 1356 با مصوبه اي وظايف ياد شده مجددا به اداره كل بهداشت محيط اعاده شد كه در سال 1358 مصوبه مذكورمورد تاكيد شوراي انقلاب جمهوري اسلامي ايران قرار گرفت .

اجراي پروژه هاي تامين آب آشاميدني روستاها و عمليات بهسازي محيط با پيروزيانقلاب اسلامي توسعه قابل ملاحظه اي يافت ، ولي با توجه به اهميت و گسترش ساير فعاليتهاي بهداشت محيطي و لاجرم براي هماهنگ كردن تشكيلات بهداشت محيط با شبكه هاي بهداشتي و درماني كشور در سال 1369 مسئوليت تامين آب آشاميدني روستاها به سازمان جهاد سازندگي واگذار گرديد و بدينوسيله زمينه ادغام فعاليتهاي بهداشت محيط در شبكه فراهم شد .

در سال 1374 براي تعديل نيروي انساني و كاهش ابعاد تشكيلاتها در وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي دو اداره كل بهداشت محيط و اداره كل بهداشت حرفه اي ادغام يافتند ، با ادامه روند كوچك سازي تشكيلات و واگذاري بعضي از وظايف به بخش خصوصي تفويض اختيار مسئوليتها به دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي و درماني در آذر ماه 1379 اداره كل بهداشت محيط و حرفه اي به دفتر سلامت محيط كار و حرفه اي تغيير نام يافت .

اسامي مديران و مسئولين بهداشت محيط استان آذربايجان شرقي از سال 1331 تاكنون بشرح زير مي باشد :

1- علي‌ بني‌ سليماني‌ شيباني‌

2- علي‌ خبيري‌

3- امير علي‌ شيباني‌

4- علي‌ نوجه‌ دهي‌ (اشكان‌ )

5- سماك‌

6- هوشنگ‌ گودرزي‌

7- ايرج‌ روحاني‌

8- جوزي‌

9- هدايت‌ ثابتي‌

10- هادي‌ جودي‌

11- جمشيد هاتف‌

12- جعفر خرسندی

13- حسين‌ بهجت‌

14- محمد باقر خزاعي

15- حسین بهجت

16- خسرو اکبرپور

17- مرتضی سعادتخواه

 بهداشت محیط