فصل اول ـ كليات
ماده 1: محدوده خدماتي هر دهياري به پيشنهاد مشترك دهيار و شوراي اسلامي روستا - كه در اين اساسنامه شورا ناميده ميشود – و موافقت شوراي اسلامي بخش يا جانشين قانوني آنها تعيين ميشود و پساز كسب نظر از دستگاههاي فني ذيربط و تاييد استاندار قابل اجرا است.
تبصره - در صورتي كه محدوده قانوني روستا قبلاً به وسيلهدستگاههاي ذيربط تعيين شده باشد تا تعيين محدوده جديد، محدودهقبلي قابل استناد است.
ماده 2: دهياري نهاد عمومي غير دولتي محسوب ميشود. دارايشخصيت حقوقي مستقل است و به صورت خودكفا اداره ميشود.
ماده 3: هر دهياري داراي درجهاي خواهد بود كه با توجه به حجم كار، درآمد، جمعيت و وسعت روستا تعيين و پس از كسب نظر از وزارت جهادكشاورزي از طريق وزارت كشور ابلاغ ميشود.
ماده 4: كليه مكاتبات دهياري فقط با امضاي شخص دهيار معتبر است.
ماده 5: دهيار طبق بند (م) ماده (68) قانون تشكيلات، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران - مصوب 1375 - (كهدر اين اساسنامه، قانون شوراها ناميده ميشود) براي مدت چهار سال توسطشورا انتخاب و براي صدور حكم به بخشدار معرفي ميشود و انتخاب مجدد وي بلامانع است.
تبصره 1ـ يك نسخه از حكم دهيار توسط بخشداري به واحد مربوط در استانداري ارسال ميشود.
تبصره 2ـ واحدهاي ذيربط در استانداريها مكلفند فهرست اساميكليه دهياران و خلاصه وضعيت آنها را تنظيم و به اداره ذيربط در وزارتكشور ارسال نمايند. همچنين هر گونه تغيير و اصلاحي بايد به اداره ياد شدهاعلام شود.
ماده 6: خدمت دهيار در موارد زير به پايان ميرسد:
1ـ حجر دهيار
2ـ از دست دادن هر يك از شرايط احراز سمت دهيار به تشخيص شورا
3ـ قبول استعفاي دهيار توسط شورا
تبصره: در صورت عدم قبول استعفا از طرف شورا، دهيار ميتواند بعد از پانزده روز از تاريخ اعلام، استعفاي خود را به دفتر بخشداري ارسال كند و شورا موظف است حداكثر قبل از اتمام مدت، دهيار جديد را انتخاب و جهتصدور حكم به بخشدار معرفي نمايد.
4ـ عزل دهيار با اكثريت آراي اعضاي شورا با رعايت آييننامهها و مقررات مربوط .
5ـ عدم حضور در محل خدمت بيشتر از پانزده روز بدون كسب مجوز از رييس شورا يا نداشتن عذر موجه به تشخيص شورا.
ماده 7: كاركنان دولت، سازمانها و موسسات وابسته به دولت، موسسات عمومي غير دولتي و دولتي و سازمانهاي وابسته به آنها ميتوانند به عنوان مامور به خدمت در سمت دهيار انجام وظيفه نمايند و پس از خاتمه دوره خدمت با رعايت مقررات استخدامي مربوط به سازمانمحل خدمت اوليه خود بازگردند و مدت ماموريت آنها جزء سوابق خدمتيمرتبط آنان محسوب ميشود؛ چنانچه دهيار از بين مستخدمان وزارتخانهها يا موسسات ياد شده انتخاب نشده باشد پس از بركناري يا خاتمه دورهقانوني يا استعفاي او، دهياري، وزارت كشور و ساير مراجع ذيربط در قبالاو هيچ گونه تعهد استخدامي نخواهند داشت.
تبصره 1ـ هرگاه يكي از كارمندان وزارتخانهها و موسسات دولتيموضوع اين ماده براي تصدي دهياري انتخاب شود و خود او راضي باشد، اداره متبوع كارمند مكلف است با ماموريت او موافقت كند.
تبصره 2ـ دهيار ميتواند همزمان با تصدي مسئوليت دهياري بهفعاليت آموزشي خود نيز ادامه دهد.
ماده 8: در فاصله بين بركناري دهيار يا استعفا يا خاتمه خدمت او، تا انتخاب دهيار جديد كه نبايد بيش از سه ماه به طول انجامد، يكي از كاركنان دهياري به انتخاب شورا به عنوان سرپرست دهياري انجام وظيفه مينمايد.
ماده 9: دهيار در زمان تصدي خود، نميتواند رييس يا عضو هياتمديره يا مدير عامل شركتها و موسساتي باشد كه تمام يا قسمتي از حوايج عمومي حوزه دهياري را تامين مينمايد. همچنين دهيار حق ندارد در معاملات و قراردادهايي كه يك طرف آن دهياري است به طور مستقيم ذيسهم يا ذينفع باشد.
فصل دوم ـ وظايف
ماده 10: وظايف تفصيلي دهيار و دهياري جهت اداره و حفظ توسعهپايدار روستا بر اساس قانون شوراها و با رعايت قوانين و مقررات مربوط بهشرح زير است:
1ـ بهبود وضع زيست محيطي روستا.
2ـ كمك به شورا در خصوص بررسي و شناخت كمبودها، نيازها و نارساييهاي اجتماعي، اقتصادي، عمراني، بهداشتي، فرهنگي، آموزشي و امور رفاهي روستا و تهيه طرحها و پيشنهادهاي اصلاحي و عملي در زمينههاي ياد شده و ارايه آن به مسئولان ذيربط جهت اطلاع و برنامهريزي و اقدام لازم.
3ـ تشويق و ترغيب روستاييان به انجام اقدامات لازم در جهت رعايتسياستهاي دولت.
4ـ مشاركت و همكاري با شورا در جهت پيگيري اجراي طرحهاي عمراني اختصاص يافته به روستا.
5ـ همكاري مؤثر با سازمان ثبت احوال در جهت ثبت مواليد و متوفياتو تهيه آمار مربوط.
6ـ تامين اراضي مورد نياز مرتبط با اهداف و وظايف دهياري پس از اخذ مجوز قانوني.
7ـ همكاري مؤثر با مسئولان ذيربط در جهت حفظ و نگهداري منابعطبيعي واقع در محدوده قانوني و حريم روستا.
8ـ تشويق و ترغيب روستاييان به توسعه صنايع دستي و اهتمام بهترويج، توسعه و بازاريابي محصولات كشاورزي و دامي روستا.
9ـ اجراي مصوبات شورا.
10ـ همكاري با نيروي انتظامي و ارسال گزارش پيرامون وقوع جرايم و اجراي مقررات خدمت وظيفه عمومي، حفظ نظم عمومي و سعي در حلاختلافات محلي.
11ـ اعلام فرامين و قوانين دولتي مربوط و پيگيري حسن اجراي آنها.
12ـ مراقبت، حفظ و نگهداري اموال و تاسيسات عمومي در اختيار دهياري.
13ـ همكاري با سازمانها و نهادهاي دولتي و ايجاد تسهيلات لازم برايايفاي وظايف آنها.
14ـ مراقبت بر اجراي مقررات بهداشتي و حفظ نظافت و ايجاد زمينهمناسب براي تامين بهداشت محيط.
15ـ ارسال گزارشهاي درخواست شده به شورا در موعد مقرر توسط دهيار.
16ـ حضور دهيار در زمان و مكان مقرر و پاسخگويي به سؤالات درصورت تقاضاي شورا.
17ـ ارسال گزارش ماهانه فعاليتهاي دهياري براي شورا و رونوشت آنبه بخشداري.
18ـ تهيه تعرفه عوارض با همكاري شورا و ارايه آن به شوراي اسلاميبخش به منظور تصويب و طي ساير مراحل قانوني.
19ـ وصول عوارض مصوب مراجع قانوني و مصرف آن در موارد معين.
20ـ مراقبت بر وضعيت بهداشتي گرمابهها، نانواييها، قصابيها، قهوهخانهها و فروشگاههاي مواد غذايي و بهداشتي بر اساس ضوابط و مقررات مربوط و معرفي اماكن غير بهداشتي به مسئولان ذيربط.
21ـ برآورد، تنظيم و ارايه بودجه سالانه دهياري و متمم و اصلاح آن بهشورا جهت تصويب.
22ـ اهدا و قبول اعانات و هدايا به نام روستا با تصويب شورا.
23ـ فراهم نمودن زمينه ايجاد خيابانها، كوچهها، ميدانها، پاركها، فضاهاي سبز، ورزشي و آموزشي، مراكز تفريحي عمومي و مجاري آب و توسعه معابر و اجراي آنها از طريق دهياري و همكاري در زمينه طرحبهسازي روستا.
24 ـ تنظيف، نگهداري و تسطيح معابر و انهار عمومي و مجاري آبها و فاضلاب و لايروبي قنوات مربوط به روستا و تامين آب و روشنايي در حد امكان.
25ـ كمك در احداث تاسيسات توليد و توزيع آب، برِ و مخابرات و تعيين نرخ آن در روستا تا زمان اقدام مراجع ذيربط (وزارتخانههاي جهادكشاورزي، نيرو، پست و تلگراف و تلفن و شركت آب و فاضلاب روستايي).
26ـ مراقبت بر بهداشت ساكنان روستا و تشريك مساعي با وزارتبهداشت، درمان و آموزش پزشكي براي واكسيناسيون در جهت پيشگيري از بيماريهاي واگير.
27ـ جلوگيري از تكديگري و واداشتن متكديان به كار.
28ـ انجام معاملات دهياري اعم از خريد و فروش اموال منقول و غيرمنقول، مقاطعه، اجاره و استجاره
29ـ ايجاد و سازماندهي غسالخانه و گورستان و تهيه وسايل حملاموات و مراقبت در انتظام امور آنها.
30ـ اتخاذ تدابير لازم براي حفظ روستا از خطر سيل و حريق و رفعخطر از بناها و ديوارهاي شكسته و خطرناك واقع در معابر و اماكن عمومي و تسطيح چاهها و چالههاي واقع در معابر بر اساس مصوبات شورا.
31ـ همكاري در جلوگيري از شيوع بيماريهاي انساني و حيواني واگير و مشترك انسان و دام، اعلام مشاهده اين گونه بيماريها به مراكز بهداشتيدرماني و دامپزشكي محل يا ساير مراكز ذيربط، اهتمام به دور نگهداشتنبيماران مبتلا، معالجه و دفع حيوانات مبتلا به امراض واگير، بلاصاحب يا مضر.
32ـ تشريك مساعي با سازمان ميراث فرهنگي در حفظ بناها و آثار باستاني روستا و همكاري با مسئولان ذيربط براي اداره، احداث، نگهداري و بهرهبرداري از تاسيسات عمومي، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، ورزشي و رفاهي مورد نياز روستا در حد امكانات
33ـ صدور پروانه براي ساختمانهايي كه در محدوده قانوني روستا ساخته ميشوند با رعايت مقررات مندرج در آييننامه مربوط به استفاده از اراضي احداث بنا و تاسيسات در خارج از محدوده قانوني و حريم شهرها موضوع تصويب نامه شماره 4940 مورخ 1355/2/22 و ساير مقررات.
34ـ همكاري با شوراي بخش و بخشداري به منظور بررسي و صدور پروانههاي كسب.
35ـ معرفي خانوادههاي بيسرپرست و بيبضاعت به سازمان بهزيستيكشور و كميته امداد امام خميني و مساعدت به آنها در حد امكانات.
36ـ همكاري در نگهداري و تسطيح راههاي واقع در حريم اراضي روستا از طريق خودياري اهالي روستا و دستگاههاي ذيربط.
37ـ مساعدت و همكاري با كشاورزان در جهت معرفي محصولاتكشاورزي و توليدات صنعتي و صنايع دستي روستا در مراكز شهري ونمايشگاههاي ذيربط.
38ـ پيگيري و مساعدت در جهت ايجاد موسسات خيريه و صندوِهاي قرض الحسنه و موسسات فرهنگي.
39ـ همكاري با واحدهاي امدادرساني در هنگام وقوع حوادث و سوانحغير مترقبه و بلاياي طبيعي.
40ـ گزارش پيشرفت يا عدم پيشرفت فيزيكي طرحها به شورا و بخشدار و پيشنهاد راهكارهاي مناسب براي تسريع در اجراي آنها در جهت اجرايبند (هـ) ماده (68) قانون شوراها.
41ـ همكاري با دستگاههاي ذيربط در جهت تهيه و اجراي طرح هاديروستا و تهيه پيشنهادهاي لازم و تعيين كاربري اراضي واقع در روستا بهمنظور گنجاندن آنها در طرح هادي و اجراي ضوابط مصوب مربوط با موافقت شورا.
42ـ مراقبت و اهتمام كامل در نصب برگه قيمت بر روي اجناس و اجرايتصميمات شوراي اسلامي بخش و روستا نسبت به ارزاني و فراواني خواروبار و مواد مورد احتياج عمومي و جلوگيري از فروش اجناس فاسد شده و معدومنمودن آنها با هماهنگي مراجع قانوني ذيربط.
43ـ همكاري با مراجع ذيربط در جهت تسهيل دسترسي مردم روستا به آرد و نان مرغوب.
44ـ پيگيري و ايجاد زمينه نظارت بر امور بهداشتي روستا از قبيلكشتار بهداشتي دام و عرضه گوشت.
45ـ اجراي مقررات دهياري كه جنبه عمومي دارد و به تصويب شورا و تاييد شوراي اسلامي بخش رسيده، پس از اعلام براي كليه ساكنان روستا لازم الرعايه است.
46ـ پيشنهاد نامگذاري معابر و اماكن و تاسيسات روستا به شورا جهتبررسي و ارايه آنها به شوراي اسلامي بخش جهت سير مراحل لازم.
47ـ شناسايي زمينههاي اشتغال و مساعدت در جهت تامين كار برايافراد جوياي كار با همكاري دستگاههاي ذيربط.
فصل سوم ـ بودجه و امور مالي
ماده 11: اهالي روستا به منظور تاسيس دهياري مبلغي را به عنوان خودياري تاسيس دهياري به حساب بانكي دهياري كه در يكي از نزديكترين شعب بانكهاي كشور به نام دهياري افتتاح ميشود واريز و برگه پرداخت را همراه با درخواست اهالي و شورا به وزارت كشور ارايهمينمايند.
تبصره 1ـ ميزان سرانه نقدي خودياري و كمكهاي غير نقدي اهاليبراساس دستورالعملي تعيين ميشود كه وزارت كشور تهيه و ابلاغ خواهدنمود.
تبصره 2ـ سرمايه غير نقدي كه از طريق اهالي تامين خواهد شد عبارت است از اموال منقول و غير منقول اعم از ماشينآلات، زمين، ساختمان و تاسيسات كه مورد استفاده دهياري قرار ميگيرد.
تبصره 3ـ كل سرمايه نقدي و غير نقدي موضوع اين ماده متعلق به دهياري روستاي محل است.
تبصره 4ـ انتقال و واگذاري اموال و املاك دهياري تابع آيين نامه ماليو معاملاتي دهياري موضوع تبصره (1) ماده واحده قانون تاسيس دهياريهاي خودكفا در روستاهاي كشور - مصوب 1377 - است.
ماده 12: سال مالي دهياري از اول فروردين ماه هر سال تا آخر اسفند ماه همان سال خواهد بود به استثناي اولين سال كه آغاز آن تاريختاسيس دهياري و پايان آن اسفند ماه همان سال است.
ماده 13: منابع درآمد دهياري عبارتند از:
1ـ عوارض مقرر در آيين نامه اجرايي نحوه وضع و وصول عوارض توسطشوراهاي اسلامي شهر، بخش و شهرك موضوع قانون تشكيلات، وظايف و انتخابات شوراهاي اسلامي كشور و انتخاب شهرداران، مصوب 1375موضوع تصويب نامه شماره 32495 / ت 823 521 - مورخ 1378/8/10.
2ـ عوارض صدور پروانه ساختمان با رعايت آييننامه مندرج در بند (1)اين ماده و ساير قوانين و مقررات مربوط.
3ـ دريافت وام از بانكها و موسسات اعتباري با تصويب شورا و تاييد شوراي اسلامي بخش.
4ـ درآمد حاصل از كمكهاي دولتي و خودياري بخش خصوصي، اعانات و هدايا در چارچوب دستورالعملهاي مربوط.
5ـ وصول بهاي خدماتي كه دهياري ارايه ميدهد با تصويب شورا و تاييد بخشدار و رعايت دستورالعملهاي مربوط.
6ـ كمكهاي دولت براي اجراي طرحهاي خدماتي و عمراني در قالببودجه سالانه كل كشور.
7ـ درآمدهاي ناشي از عوارض اختصاص يافته از سوي مراجع وضع عوارض به منظور ايجاد تاسيسات عمومي و دولتي در محدوده قانوني روستا و حريم آن.
ماده 14: كليه عوارض و درآمدهاي دهياري منحصراً به مصرف همانروستا ميرسد.
ماده 15: حقوق ماهانه دهیار از محل بودجه شورا مندرج در ماه ( 47 ) آیین نامه اجرایی تشکیلات، انتخابات داخلی و امور مالی شوراهای اسلامی روستا و نحوه انتخاب دهیار موضوع تصویب نامه شماره 1760/ ت 21068 ه _ مورخ 24/1/1378 و به استناد ماده ( 94 ) قانون شوراها و با توجه به درجه دهیاری و دستورالعمل مربوط که از طریق وزارت کشور ابلاغ خواهد شد تعیین می شود.
ماده 16: صدور احكام حقوقي و ماموريت و مرخصي دهيار با موافقتشورا از طريق بخشدار صورت ميگيرد.
ماده 17: هرگونه برداشت از وجوه و اعتبارات دهياري در قالب بودجهمصوب سالانه و طرحهاي مصوب شورا با رعايت مقررات مربوط انجامميشود.
ماده 18: اسناد و اوراِق تعهدآور و حسابهاي بانكي به امضاي مشترك دهيار و مسئول مالي دهياري كه ذيحساب دهيار است انجام ميشود.
ماده 19: دهيار مكلف است تا پايان دي ماه هر سال بودجه سال بعد دهياري را به شورا ارايه نمايد و شورا موظف است حداكثر تا نيمه اسفند ماههمان سال به بودجه پيشنهادي رسيدگي و در مورد آن اظهار نظر نمايد و قبل از پايان اسفند ماه بودجه مصوب را جهت اجرا به دهياري ابلاغ نمايد.
تبصره 1ـ دهيار ميتواند در صورت نياز در طول سال مالي و قبل از انقضاي آن نسبت به ارايه متمم يا اصلاح بودجه پيشنهادي دهياري براياظهار نظر و تصويب نهايي به شورا اقدام نمايد.
تبصره 2ـ دهيار مكلف است حداكثر تا نيمه خرداد ماه سال بعد تفريغ بودجه و صورتهاي مالي دهياري را حسب اظهار نظر به شورا ارايه و شورا موظف است حداكثر تا پايان تير ماه نسبت به صورتهاي مالي و تفريغ بودجه شورا اعلام نظر و تصميم مقتضي اتخاذ و مراتب را جهت اقدام لازمقانوني به دهيار ابلاغ نمايد.
معاون اول رييس جمهور ـ محمدرضا عارف